Han van der Horst: Column 30-01-2019 Praatje Bombardier
30-01-2019: Praatje Bombardier
Met de Randstadrail, lieve luisteraars, met de Randstadrail ging het aanvankelijk niet van een leien dakje. Het kwam voor dat de metrorijtuigen in de wijde bocht tussen Nootdorp en Leidschendam of zo ontspoorden. Tijdens een lezing leerde ik hoe dat kwam. Onder mijn gehoor zaten enkele gepensioneerde hoogleraren van de TU Delft, die niet alleen heel kritische vragen stelden over mijn historische onderwerp maar me ook op andere punten wijzer maakten. . Deze topingenieurs legden mij uit dat de asdruk van de treinstellen niet zwaar genoeg was. Ze reden met te licht materieel.
Aan dat voorval moest ik van de week denken toen het zoveelste uitstel kwam van de opening van de nieuwe metrolijn tussen Rotterdam Centrum en Hoek van Holland.
Eigenlijk is dat geen nieuwe metro. Er loopt al sinds 1893 een spoorlijn tussen Rotterdam en Hoek van Holland. Elk half uur reed er een sprintertje heen en weer, tot aan Maassluis zelfs elk kwartier en tijdens de spitsuren zo ongeveer om de vijf minuten. In een klein jaar zou dat spoor geschikt gemaakt worden voor een metro en dan weldra verlengd worden helemaal tot aan het strand. Inmiddels zijn ze bijna drie jaar bezig. Iedere keer worden nieuwe obstakels ontdekt zoals asbest op de route waar de bouwers geen weet van hadden en onverwachte elektriciteitskabels. Alsof dat allemaal op geen enkele kaart staat ingetekend. De werkelijke achtergrond is dan ook gesodemieter met de software, net zoals destijds gebeurde met de Hoge Snelheids Lijn door de Randstad. Hoe kan dat nou.
De uitvoerder van het project is een Canadese treinen- en vliegtuigfabrikant met de opmerkelijke naam Bombardier. Het bestaat al heel lang maar het komt vooral de laatste tien jaar in het nieuws. En wel door wanprestatie. Een beetje googlen en je ontdekt het: het metrobedrijf van New York wil nooit meer iets met Bombardier te maken hebben. De Londense metro heeft ook een bijzonder slechte ervaring en allerlei Canadese steden zitten met niet, te laat geleverde en/of slecht werkende trams. Dat Bombardier maakt er een zootje van en dat het nog bestaat, is vooral het gevolg van een injectie van een miljard door de Canadese provincie Quebec. Het was in moeilijkheden gekomen door de veel te late levering van vliegtuigen. Na de injectie beloonde het bedrijf het topmanagement met riante bonussen. Zo´n tent.
Daar moet je als vervoersregio Rijnmond dus vooral een contract mee sluiten. Dan komt het allemaal goed. Dan storten privatisering en ondernemerschap hun zegeningen rijkelijk op de bewoners van de waterweggemeentes.
Ik denk dat ik wel weet hoe het komt, dat er juist met deze brekebenen een contract is getekend. Het in het nauw gedreven Bombardier zal wel een heel aantrekkelijke offerte hebben geboden op basis van een niet al te professionele aanbesteding. Hoe komt dat? Mensen met macht in politiek en ambtenarij zijn over het algemeen types zoals ik: mensen met een behoorlijke opleiding maar wel wars van technisch inzicht. Ik ben dan historicus maar de kantoren van de overheid worden bevolkt door beoefenaren van de sociale wetenschappen, bedrijfskundigen, bestuurskundigen, economen en sociologen. Ingenieurs zijn meestal uit de hallen van de macht verbannen. Ooit leidden vliegtuigbouwers de vliegtuigindustrie en spoorwegingenieurs de NS. Provincie en gemeentes hadden uitgebreide ontwerpafdelingen met bekwame ingenieurs en andere technici in dienst. Tegenwoordig moet die kennis van buiten worden ingehuurd.
En zo worden miljardenbeslissingen genomen door mensen die geen verstand van zaken hebben. Zij laten zich wel door echte experts adviseren maar zij kunnen in die adviezen het kaf van het koren niet scheiden.
Daarom gaat er tegenwoordig zoveel mis als de overheid een gebouwencomplex neerzet of een spoorlijntje om wil bouwen. Dilettantisme en amateurwerk in de top. Omdat ze daar de verkeerde vakachtergrond hebben. Geloof mij, het is waar.