Column Han van der Horst – Schandaal in de maak rond de sociale dienst van de Drechtsteden.
Lieve mensen, er is een enorm schandaal in de maak rond de sociale dienst van de Drechtsteden. Dat is een enorm uitkeringsbedrijf dat niet alleen Dordrecht bedient maar ook de gemeentes Alblasserdam, Dordrecht, Hardinxveld-Giessendam, Hendrik-Ido-Ambacht, Papendrecht, Sliedrecht en Zwijndrecht. Dat zijn bij elkaar toch al gauw een 250.000 mensen.
Verleden jaar schreven verontruste medewerkers een anonieme brandbrief aan de politiek in de betrokken gemeentes. Daarin ging het over de bekende angstcultuur, over de vriendjespolitiek, over een tirannieke directeur die elke zelfstandig medewerker van personeelszaken op een zijspoor had gezet, over fraude met zorg en uitkeringen waar niets aan werd gedaan. De directeur in kwestie nam verlof. Dezer dagen verscheen een onderzoek waaruit blijkt dat de anonieme briefschrijvers groot gelijk hadden. Het is een zootje bij de sociale dienst van de Drechtsteden. Het is een puinhoop. Er kwamen ook nog allerlei blijken van grensoverschrijdend gedrag te voorschijn.
Augiasstal.
Er is al maanden een interim directeur aan het werk, Elma Groen, om de bezem door het bedrijf te halen. Merkwaardig genoeg stelt zij dat de dienst ondanks het genoemde gelazer toch goed werkt. Dat is moeilijk voorstelbaar. Die Elma Groen heeft trouwens een heel gelikte website waarin zij zich aanprijst als medicijn voor alle kwalen die een bestuur zich maar kan voorstellen. Eerst is het een klerezooi. Elma komt binnen en na een jaar of zo is iedereen weer gelukkig en loopt de organisatie als een ouderwetse naaimachine.
Ik wil hierover een paar algemene opmerkingen maken. Je ziet tegenwoordig steeds vaker dat gemeentes voor allerlei belangrijke taken hun diensten in elkaar schuiven tot een grote organisatie. Dat zou dan synergie opleveren, meer effectiviteit door schaalvergroting en professionalisering. De sociale dienst Drechtsteden is lang niet de enige in zijn soort.
Sociale diensten zijn wezenlijk voor de maatschappelijke samenhang. Ze bieden de helpende hand als je niet in staat bent zelf voldoende inkomen te verdienen. Althans dat is het idee. Over het algemeen worden de collectieve voorzieningen in Nederland de laatste twintig jaar gevoed door wantrouwen. Aangevuurd door de politiek maken zij jacht op fraudeurs. Anders zou immers het draagvlak voor het sociale stels vervallen. En zo wordt er overal jacht gemaakt op alleenstaande moeders die zich niet helemaal aan de regeltjes houden en derhalve gedwongen moeten worden tot terugbetaling met een stevige boete er bovenop. Zo´n sfeer slaat ook naar binnen en dan ontstaat de angstcultuur.
Nu zijn de sociale voorzieningen bij uiitstek een sector waar burgers, ambtenaren en politiek dicht bij elkaar moeten staan. Waar maatwerk geboden is en overdreven regelneverij alleen maar tot meer problemen leidt. En juist deze dienstverlening wordt overgelaten aan een bovengemeentelijke instelling die juist op afstand staat niet alleen van de burgers maar ook van gemeenteraadsledern en wethouders. Die bevinden zich immers op grote afstand van de bureaucratische moloch. Daardoor overzien ze de gang van zaken niet meer. Aan de andere kant kunnen de uitvoerende medewerkers – ook op grote afstand van de burgers – niet veel anders dan de regels, de voorschriften en de criteria mechanisch en precies toepassen zonder rekening te houden met specifieke omstandigheden. Dat is het recept voor schandalen zoals ze zich nu in de Drechtsteden ontvouwen. Het zou een goed begin zijn als elke gemeente langs de Noord en de Merwede weer zijn eigen sociale dienst inrichtte: overzichtelijk, kleinschalig, bereikbaar en gemakkelijk door de lokale politiek te controleren. En dan nu: de Zangeres zonder Naam: de bedelaar van Parijs. https://www.youtube.com/watch?v=4XdTvgmGvxo