Column Han van der Horst – Woede van de armoede
Lieve mensen, ik wil vandaag voor de verandering eens wat anders doen. Ik ga twee strafzaken belichten, een in Dordrecht en een in de Hoeksche Waard. Eerst het Dortse geval. Daar is een 51-jarige man zijn baan als invalkracht bij de lokale bajes kwijtgeraakt. Hij ging op staande voet de laan uit omdat hij drugs naar binnen smokkelde. Naar het schijnt zat de dader in financiële moeilijkheden.
De officier van justitie stelde hem voor de zaak af te doen met een werkstraf van veertig uur. Die houden we even vast: drugssmokkel veertig uur.
Nu de zaak van de Hoeksche Waard. Die gaat over een conflict tussen een zogenaamde bewindvoerder en haar cliënt uit Rotterdam-Zuid. Deze persoon – 46 jaar – zit al sinds 2012 in de schuldsanering en het schiet blijkbaar niet op. Hij had op hoge poten de dame die zijn financiën in een ijzeren greep houdt en eiste daar op hoge toon dat zijn leefgeld werd overgemaakt. Het ging om een bedrag van veertig euro. Veertig euro dus. Hij bevond zich tussen een zwart gat en die veertig euro. Tegen de secretaresse zei de schuldenaar volgens het AD het volgende: “,,Je kan dat wijf toch zeggen dat ze geld over moet maken? Moet ik met een wapen daar komen om mijn eigen geld te roven’’. Later kreeg hij zijn bewindvoerder zelf aan de lijn. Ook nu sloeg de schuldenaar een bedreigende toon aan: “,,Je gaat die 40 euro overmaken. Ik ga weg bij jullie. Of ik schiet één van je kinderen naar de klote, kankerhoer’’,
De bewindvoerster nam deze telefoongesprekken op en stelde ze ter hand aan de politie, die vervolgens de officier van justitie inschakelde. Zo kwam de schuldenaar voor de rechter te staan waar hij probeerde zich er onderuit te wurmen. Dat had hij allemaal niet zo gezegd, beweerde hij. Dat had misschien een vriend gedaan maar hij niet. Nee, erg snugger was die schuldenaar niet. De officier eiste zestig uur werkstraf plus twee weken voorwaardelijk. De rechter maakte daarvan zestig uur werkstraf en twintig uur voorwaardelijk. Conclusie: je kunt beter drugs de gevangenis insmokkelen dan een grote mond opzetten tegen je bewindvoerder.
Aan de ene kant sta ik daar verbaasd over, lieve mensen, aan de andere kant ook niet. Nederland krijgt steeds meer trekken van een onaangename samenleving die geen genade kent voor mensen die om welke reden dan ook geen succes van hun leven maken. Die schuldenaar ging volslagen aan uit zijn plaat vanwege veertig euro leefgeld, die de bewindvoerster kennelijk niet overmaakte. Dat is het minimum voor een alleenstaande zonder kinderen. Op het internet staat een blog van ene Christa . van Dijk die twee jaar terug probeerde vijf maanden van dit bedrag te leven. Ze werkt namelijk bij de Wet Maatschappelijke Omvang en wilde weten hoe haar zogenaamde cliënten moesten leven. Christa is diep gelovig en gezagsgetrouw van aard. Zij stelt het systeem dan ook nauwelijks ter discussie. Het lukt haar na enige oefening met het bedrag precies rond te komen maar de focus staat totaal op het overleven en niet rood komen te staan. Zo heeft ze geen geld om batterijtjes te kopen voor haar elektrische klok. Na vijf maanden is de challenge voorbij. De veroordeelde schuldenaar zit al sinds 2012 in die positie. Hij is vast niet in staat zo weloverwogen te werk gegaan als de bijbelvaste Christa die bijvoorbeeld morele steun krijgt vanuit haar Bijbelkring. En weet dat na vijf maanden de verlossing komt. De veroordeelde schuldenaar zit vastgeketend aan de schuldenindustrie. Ik kan mij er iets bij voorstellen dat hij aan de telefoon begint te schreeuwen en te tieren. In dit land is dat dus erger dan drugs de gevangenis insmokkelen. Dat is een trieste constatering die vast niet ter tafel komt bij de verkenners van de kabinetsformatie.