Column Han van der Horst – OV stuk door uitdunning
Lieve mensen, De RET, het openbaar vervoer bedrijf van Rotterdam en omstreken, heeft het publiek weer eens de stuipen op het lijf gejaagd. Als het zo doorgaat, moeten 30% van de bussen, 20% van de trams en 10% van de metro’s worden geschrapt. Anders kan het er niet langer uit. Als dat voor de RET geldt zal het met de overige busondernemingen in onze streek ook wel zo zijn. Dan hebben ze het nog niet eens gehad over de gestegen brandstofprijzen.
Vers twee is of het niet een klein beetje chantage is want de RET heeft er wel iets bij gezegd: het komt allemaal omdat de coronasteun niet meer wordt voortgezet. Met andere woorden: overheid blijf in de buidel tasten. Gebeurt het niet, dan zijn dit de consequenties.
Een beetje dreigen kan niet altijd kwaad. Het behoort tot de vaste gebruiken onder boze burgers en verongelijkte bedrijven om verschrikkelijke consequenties in het vooruitzicht te stellen.
Tenzij natuurlijk……
Maar het is ook een kwestie van timing. De RET heeft wel een heel verkeerd moment gekozen om een voorgenomen uitdunnen van de dienstregeling aan te kondigen. Middenin een economische oorlog en een ongeëvenaarde energiecrisis die alles in de schaduw stelt wat we in 1956 en 1974 zagen. Ik heb nog een vage herinnering aan de autoloze zondag van 1956. Mijn opa stond voor het raam en zag een eind verderop een auto rijden. “Dat is zeker een dokter”, zei hij. Voor het overige maakte het allemaal niet veel indruk. Nederland was nog lang niet zo gemotoriseerd als nu. In 1974 reden er al meer dan een miljoen auto’s rond. Toen premier Den Uijl vanwege een Arabische olieboycot autoloze zondagen afkondigde, was dat in ieder geval de eerste keer een feestelijke gebeurtenis: mensen trokken massaal te voet of op de fiets de snelwegen op. Den Uyl voerde ook nog distributie van benzine aan de pomp in. De bonnen voor zo’n eventualiteit bleken al klaar te liggen. Toen duidelijk werd dat het een overdreven maatregel was, hief hij de distributie weer op.
De huidige regering is heel wat minder actief dan die van Willem Drees en Joop den Uijl destijds. Wij zien sussende ministers en een premier die in Davos en op de Bilderberg Conferentie in Washington D.C. de gebraden haan uithangt. De accijnzen op benzine aan de pomp zijn verlaagd. Verder moet iedereen het maar uitzoeken.
Je ziet nu al dat mensen bezuinigen op het gebruik van hun auto, gewoon omdat een ritje door de stijgende benzineprijzen te duur wordt. Als deze trend zich voortzet, wordt een particuliere auto weer een luxe voor de rijkelui zoals mijn moeder het placht te formuleren. Het kan ook zijn dat de regering toch gedwongen wordt tot enige vorm van regulering. Bijvoorbeeld door distributie of beperking van het autogebruik. In dat geval is het juist nodig dat je véél openbaar vervoer hebt, dat er in de dorpen de hele dag door en niet drie keer per etmaal een bus stopt. En dan ook nog ergens bij de oprit naar de snelweg. Ja mensen, we gaan best waardeloze tijden tegemoet. We merken het nu in onze portemonnee. We komen stuk voor stuk nog voor grote moeilijkheden te staan. Dan hebben we een overheid nodig die niet zegt dat we voor Oekraïne offers moeten brengen of woorden van gelijke strekking. Dan verwacht ik maatregelen zodat wij er ons met zijn allen doorheen kunnen slaan. Geen vrome praatjes. Geen uitingen van onmacht. Geen geëmmer over de taken van de overheid en de verantwoordelijkkeid van de burger. Maar maatregelen.
Een fijnmazig netwerk van openbaar vervoer is daarvan een essentieel onderdeel. Als aanvulling op onze fietsen en ter vervanging van onze auto’s die vanwege de noodsituatie voor de deur moeten blijven staan.
En voor de eenzamen onder ons: om onverhoeds de liefde van je leven aan de halte of in een volle bus tegen het lijf te lopen. Zoals Maria Dieke overkwam, niet bij ons in de streek helaas, maar wel in de bus van Bussum naar Naarden. Begeleiding: Avro’’s Skymasters onder leiding van Bep Rowold https://www.youtube.com/watch?v=_XcLYkU1fT0