Column Han van der Horst – Mosselen en schildpadden
Lieve mensen, opnieuw hebben twee bijzondere dikkopschildpadden een tijdelijk tehuis gevonden in diergaarde Blijdorp. De dieren – die meer dan een kilo wogen – zijn verzwakt. In dat geval fungeert de Rotterdamse diergaarde als een soort vakantiekolonie waar kinderen van mijn generatie heen gestuurd werden om aan te sterken. Een aantal van mijn generatiegenoten heeft daar zelf traumatische herinneringen aan. En ik weet nog goed hoe mijn moeder dreigde met de vakantiekolonie als ik niet braaf mijn bordje leeg at.
Ondertussen was het natuurlijk allemaal goed bedoeld. Veel ouderen van nu danken hun leven en hun gezondheid aan het verblijf in zo´n verbanningsoord met volle borden rijstepap want wie als kind ondervoed opgroeit, houdt daar een leven lang last van.
Het trieste van dit alles is dat de vakantiekolonie – instellingen uit een kwaad en half vergeten verleden – opnieuw zin krijgen. Leerkrachten constateren op grote schaal dat veel kinderen zonder ontbijt op school verschijnen. Niet omdat hun ouders te besodemieterd zijn vroeg genoeg uit hun nest te komen maar omdat zij gewoon het geld niet hebben alle gezinsleden drie maaltijden per dag voor te zetten. Daarom vragen zij schoollunches en -ontbijten want op een lege maag leer je slecht. Dat eten zou dan van overheidswege verstrekt moeten worden. Het is mij daarbij droef te moede. Dit soort eisen stelden de afdelingen van de Hond van Nederlandsche Onderwijzers ook maar dan rond 1900. Als ik hun brieven aan de toenmalige gemeenteraden lees , is het een feest – verkeerd woord in dit verband, ik weet het – is het een feest der herkenning. Je kunt die brieven zo kopiëren en weer opsturen. Destijds kreeg de Bond van Nederlandsche Onderwijzers steevast nul op het rekest omdat het de verantwoordelijkheid van de ouders was hun kinderen voldoende te voeden. Als je hulp wilde bieden, moest dat via de ouders gebeuren. De Bond bracht daar dan weer tegenin, dat je zeker wist dat de kinderen genoeg kregen als je de maaltijden via de school verstrekte want dan stonden de leerkrachten er zelf bij. Diezelfde pedante en lullige argumenten hoor je ook nu weer van de tegenstanders die geen cent over hebben voor een beetje steun aan schoolkinderen uit arme milieus.
Ondertussen zeg ik: als kinderen ondervoed naar school komen, is het misschien goed als ze naar een vakantiekolonie nieuwe stijl konden, een leuk oord waar je graag naar toe gaat.
Zo brengen de dikkopschildpadden je op allerlei ideeën. Dat ze hier gevonden worden, heeft – denk ik – met de opwarming van de aarde te maken. Ze horen immers thuis in de Middellandse Zee. Nu kunnen ze blijkbaar in de ooit te koude Noordzee ook overleven. Zij het met moeite want de gevonden dieren zijn verzwakt. Zo verzwakt dat ze vaak de mossels niet los kunnen bijten die proberen zich op hun schild vast te zetten. Een paar maanden terug waren er in de kranten foto´s te zien van dikkopschildpadden die op hun rug wel een kilo levende mosselen mee moesten torsen. Ik vond dat een heel akelig gezicht dat ik maar met moeite van me af kon zetten. Het was een opluchting dat de medewerkers van Blijdorp die mossels konden verwijderen zonder dat de schildpad schade leed.
Tja, dacht ik. Die dikkopschildpadden staan ook voor ons leven. Wij worden de hele tijd opgezadeld met lasten die we niet willen dragen maar die we toch niet af kunnen schudden. Ze hechten zich aan ons vast. We moeten er mee leren leven. Als je tegenwoordig tram of bus neemt, zie je steeds meer mensen aan wie je kunt zien dat zij zoals de bijbel zegt, belast en beladen zijn. ¨Komt allen tot mij die belast en beladen zijt¨, staat er op de Poolse kerk aan de Beukelsdijk in Rotterdam. Wie weet helpt dat. Ik denk zelf eerder aan een door deze maatschappij vergeten opdracht ¨Draagt elkanders lasten¨. Een massa christelijke verenigingen voor maatschappelijk hulpbetoon dragen die naam, tot en met de uitvaartcoöperatie Dela. U weet nu waarvan dat de afkorting is. ¨Draagt elkanders lasten¨, zegt Paulus in Galaten 6 vers twee. In vers 5 zegt hij dan weer dat je niet moet opscheppen over je eigen daden, ¨want ieder moet zijn eigen lasten dragen. Nou ja! En dan nu het lied van de Wolgaslepers. Door Nelson Eddy https://www.youtube.com/watch?v=JdCPH2rkFRA