Column Han van der Horst – Meestervrouwen
Soms kom je dingen tegen, lieve mensen die zo mooi zijn dat je mond ervan open valt. Niet omdat het hoort en omdat je het zo geleerd hebt maar omdat het daadwerkelijk zo is en je middenin je hart raakt. Een paar weken geleden konden we op de televisie zien hoe de zaalwachten van het Louvre in Parijs staakten tegen de stormloop van bezoekers, elke dag weer. De zalen en de gangen leken wel een winkelstraat op de laatste koopavond voor kerst. Je ziet dat soort taferelen ook in Amsterdam bij het Rijks en het Van Gogh. Ik ben er van overtuigd dat heel veel bezoekers, misschien wel de meerderheid, een kaartje kopen omdat het zo hoort en niet omdat ze per se de Zonnebloemen willen zien van de tragische Vincent. Dat lukt trouwens toch niet met al die bezwete achterhoofden van medebezoekers voor je neus. Als je een schilderij van Van Gogh werkelijk wilt doorgronden, als je tot de kern wilt doordringen, dan moet je na sluitingstijd binnen dringen als er rust en ruimte is om het verhaal dat Van Gogh je wil vertellen tot je door te laten dringen. Maar ja, dat mag niet. Gelukkig zijn er tegenwoordig fantastische reproducties en elektronische beelden in zeer hoge resolutie, die je gewoon op je computer binnen kunt laten komen. Niet ideaal maar altijd beter dan wanneer je schouder aan schouder staat in een poging iets te zien terwijl het personeel van het museum tot dóórlopen maant. Mijn hemel, lieve mensen, wat een lijden voor niets.
Download dan een app!
Toch vond de ervaring waar ik het over had, wel plaats in de zaal van een museum en wel zaterdagmiddag. Het was een tentoonstelling over vrouwelijke schilders uit Nederland in de moderne tijd. Je hebt dat prachtige vrolijke zelfportret van Judith Leijster met een lange ij dat U zometeen maar eens moet googlen. Dan ziet U een geweldig mens uit de gouden eeuw. Maar dat hoort niet bij deze tentoonstelling. Die gaat voor een belangrijk deel over vrouwen die onze betovergrootmoeders konden zijn. Ze waren op hun best tussen 1900 en 1950. De maaksters de tentoonstelling vertellen er nogal een feministisch verhaal bij maar ook los van dit gegeven gaat het om werk van buitengewoon grote kracht. Of liever gezegd: dat komt omdat alle kunstenaressen heel goed in staat was de kracht te laten zien van wie of wat zij afbeeldden. Ze konden kijken en zagen in hun omgeving niet het slachtofferschap of de zieligheid maar de wil om naar boven te komen en het zelfvertrouwen. Daarom krijg je het idee dat je zelf op een steviger fundament staat,als je tentoonstelling verlaat. Het maakt niet uit of je man of vrouw bent, die wereldwijven laden je elk op hun manier op met hun energie. Ik noem even een paar namen: Charley Toorop, Eva Besnyo, Frieda Cohen.
De tentoonstelling draait in het Stedelijk Museum Schiedam, dat net de felbegeerde Museumprijs heeft gewonnen van de Bankgiroloterij. Die wordt verleend aan het museum dat zijn bezoekers de warmste ontvangt bereidt en dat de meest toegankelijke tentoonstellingen presenteert.
Ik bedoel, lieve mensen, zo ver is Schiedam niet. Je kunt die stad gemakkelijk bereiken en parkeren kosten een grijpstuiver. Ga toch eens energie opladen bij die verpletterende vrouwen. Laat hun werk op U inwerken. Het kan van dinsdag tot en met zondag.