Column Han van der Horst – Maand van de geschiedenis
Lieve mensen, ik ben de laatste weken nogal met het verleden bezig. Dat
moet U mij maar niet kwalijk nemen want er is zoveel aanleiding toe. De
Open Monumentendagen liggen nog maar een paar weken achter ons en nu
begint – op 1 oktober- de maand van de geschiedenis, een hele maand.
Die maand van de geschiedenis is een landelijk gebeuren met een centraal
bureau in Arnhem bij het Openluchtmuseum maar de activiteiten hebben voor
het grootste deel een plaatselijk karakter. Ook in onze provincie wordt er heel
wat georganiseerd. De agenda voor Zuid Holland telt maar liefst acht
pagina´s.
Het is dus de moeite waard even te kijken of er bij U in de gemeente ook een
activiteit wordt georganiseerd: een tentoonstelling, een voorstelling, een
lezing. Het thema is dit jaar wel heel actueel: rampen.
Rampen. We zijn allemaal opgegroeid met de gedachte dat die in Nederland
eigenlijk niet meer voorkwamen. Of ze moesten het gevolg zijn van een
technische panne: denk aan een vliegtuigongeluk. Of een noodlottige
vergissing die niet wordt toegegeven door de verantwoordelijken zoals het
neerhalen van de MH17. De laatste echte natuurcatastrofe was de
watersnoodramp van 1953 – binnenkort 70 jaar geleden – maar daar hebben
we meteen het Deltaplan tegenover gesteld. En nou kan er niets meer
gebeuren. Dachten we tot de klimaatcrisis steeds duidelijker zijn gezicht liet
zien. Ook was er ineens de cafébrand in Volendam en de ontploffing van de
vuurwerkfabriek in Enschede. Dat heeft geleid tot veel strengere
veiligheidsregels in heel Nederland. Ze worden strikt toegepast. Soms gaan
feestelijke manifestaties niet door omdat de organisatoren met geen
mogelijkheid aan dat oerwoud van veiligheidseisen van de overheid kunnen
voldoen.
Zo denken we gevrijwaard te zijn van rampen.
Die hovaardij hebben we de afgelopen jaren wel op onze boterham gehad.
Eerst zagen we ons genoodzaakt zelf ons leven lam te leggen door de
corona-epidemie. Daarna konden we de Maas,de Geul en nog veel meer
riviertjes niet meer binnen hun oevers houden . Nu dreigt dat te gebeuren
door de explosie van de energieprijzen. Steeds meer luisteraars krijgen een
ramp aan huis bezorgd door de nieuwe tarieven van gas en licht. Die zijn
vaak zo hoog dat onze bestaanszekerheid erdoor wordt aangetast. En die
bestaanszekerheid hadden wij geleerd te beschouwen als iets normaals, als
de vanzelfsprekende toestand en niet als een voorrecht waar we God heel
dankbaar voor moeten zijn zoals onze voorouders dachten. De
bestaanszekerheid is voor velen nog steeds in gevaar ondanks alle
maatregelen die het kabinet op Prinsjesdag aankondigde.
Dat is een ramp.
Of niet soms?
We maken hem zelf mee. We zien de catastrofe op kousenvoeten ons leven
binnensluipen. Voor elk huishouden heeft deze ongewenste logé specifieke,
unieke gevolgen.
Lieve mensen, het thema van de maand van de geschiedenis bestaat uit
rampen en ongelukkige gebeurtenissen die onze voorouders in het verleden
troffen, En ook hoe ze daarmee omgingen. We zullen de komende maand
verhalen horen over heldendom en lafheid, over vastberadenheid en
vluchtgedrag. Over nationale gezindheid en landverraad.
Je kunt zeggen: doe me een lol. Het leven is al ellendig genoeg. Die gasten
van de Maand van de Geschiedenis zoeken het maar uit met hun rampen.
Zeg dat niet. Ontdek liever dat onze voorouders met veel minder middelen
tegenover rampen stonden dan wij. En dat ze er toch bovenop kwamen. Dat
kunnen wij ook. Laten we eigenlijk maar vrolijk zijn en terugdenken aan onze
zonvakantie. Al was dat misschien voorlopig de laatste. Het mooiste was het
in Sevilla https://www.youtube.com/watch?v=afujVDCWf00