Column Han van der Horst – Katten bij bus en tram
Lieve mensen, afgelopen vrijdag zat er een grote rode kat op het metrostation Maassluis West. Ik had hem meteen in de gaten toen we uit de trein stapten. Hij keerde zijn dikke kop niet naar me toe maar toch zat hij klaar om geaaid te worden. Ik boog me ondanks mijn gevorderde leeftijd ver voorover en streelde zijn rug. “”Ben jij zo braaf?” zei ik. De kat verroerde geen vin.
“Dat is de kat van het station”, zei een jonge vrouw die samen met mij was uitgestapt. Hij zit hier iedere dag. Het was geen zwerfkat. Hij had een keurig halsbandje om. Kennelijk maakte hij elke dag voor de gezelligheid een uitstapje naar het station.
Wij begonnen er over tijdens de visite en zo leerde ik dat ook het station Westpolder op de lightrail tussen Rotterdam en Den Haag zijn vaste kat had Een zwart witte ditmaal, die zich graag door de passagiers liet aaien en fotograferen. Ook dit is geen zwerfkat. Hij (of zij of het) draagt een halsband. Er schijnen meer metrostations en haltes van het openbaar vervoer te zijn met een vaste kat, die blijkens een halsband ergens in de buurt gewoon bij een baas of vrouwtje in huis komt. De beroemdste kat in dit genre hield zich jarenlang op bij de halte van tram 21 en 24 waar die lijnen tegenover de Erasmus Universiteit in Rotterdam een bocht maken van de Honingerdijk in de richting van de Esch. Deze kat maakte regelmatig ritjes in de tram en keerde na een paar haltes weer met het rijtuig in de andere richting naar zijn standplaats terug. Ook deze kat droeg een halsband. Hij is een paar jaar terug bij een verkeersongeluk jammerlijk omgekomen.
Zulk gedrag is opnieuw een bewijs voor de geheimzinnigheid van de kat die stilletjes zijn eigen weg gaat zonder dat de mensen bij wie hij woont, van de hoed of de hand weten. Dat gaat ze namelijk niets aan. Alle kattenliefhebbers vragen zich vergeefs af wat hun lievelingen beweegt. Je komt er niet achter.
Volgens mij heeft dat te maken met het onmiskenbare feit dat ooit katten zelf het besluit hebben genomen bij de mensen te komen wonen en niet zijn gelokt. Het was zuiver hun initiatief. Dat moet ergens gebeurd zijn in de eerste duizenden jaren dat wij ons met akkerbouw bezig hielden. Muizen kwamen op de graanvoorraden af – emmer in onze contreien – en dat trok weer de aandacht van de katten in de omgeving. Ongetwijfeld zagen onze voorouders met genoegen katten rondsjouwen met muizen in hun bek. Ze mochten blijven en van lieverlede kregen ze ook eten. The rest is history.
Wij houden van katten. Houden katten ook van ons? Volgens mij is het zuiver eigen belang. Ze weten: als we een beetje mauwen en bepaald gedrag vertonen, dan krijgen we eten en worden we geaaid. Als we een beter adres weten, gaan we meteen een deurtje verder. Een vriendin van mij had een kat van twintig jaar die op haar leeftijd nog naar de buren aan de overkant verhuisde omdat ze het eten daar lekkerder vond Rudy Kousbroek, die vroeger in de NRC over van alles en nog wat diepgaande beschouwingen schreef, was een groot kattenliefhebber. Hij ontwikkelde een theorie over kopjes geven. Als een kat dat doet, gebruikt hij jou om zichzelf te aaien.
Ja, het zijn in de grond solitaire en neoliberale dieren. Ze zijn het liefst op zichzelf maar in de loop van duizenden jaren hebben zij van de mensen geleerd dat een beetje gezelligheid op zijn tijd ook heel lekker kan zijn als het allemaal maar niet te overheersend wordt.
Een paar jaar geleden gaf de BBC de katten van een klein Engels dorp allemaal een GPS om hun gangen na te gaan. Ze maakten behoorlijke omzwervingen. Dat had iedereen verwacht maar er kwamen ook bijzondere gevallen naar voren. Zo was er een kat die in twee verschillende huizen woont, zonder dat de bazen dit van elkaar wisten. Zo organiseerde deze kat voor zichzelf het beste van twee werelden. En hij maakte niemand wijzer dan ze moesten zijn. Kat in optima forma.
Deze dieren verdienen ons aller steun. Dat kun je in onze contreien het best doen door de Stichting Zwerfkatten Rijnmond te bedenken. Daar worden ze momenteel overstroomd door in de steek gelaten kittens. Veel katten wachten er op een nieuw huis. Bij U? Als de zorgvuldige vrijwilligers ervan overtuigd zijn dat U goed voor deze bijzondere dieren kunt zorgen, dan komt het goed.
Bezoek hun prachtige website. De url kunt u zo onthouden. Zwerfkattenrijnmond.nl. Eén woord. Zwerfkattenrijnmond.nl. Dat vergeet U nu niet meer. Trouwens: Everybody wants to be a cat. Of niet soms? De kat is het enige dier dast ‘s-nachts over de piantoetsen loopt als hij de kans krijgt. https://www.youtube.com/watch?v=4rrXR6n0RTY