Column Han van der Horst – Online gebedsdiensten
Beluister hier de column 
Twee weken geleden, lieve mensen, is dominee Arie Huijser uit Sliedrecht een bekende Nederlander geworden. Dat kwam voor een klein gedeelte door zijn prachtige witte vlinderstrik maar toch hoofdzakelijk door wat hij verkondigde: een online kerkdienst kan nooit een vervanging zijn voor het bijeenkomen van de gemeente onder Gods woord. Ook niet als de regering met een beroep op de volksgezondheid er sterk op aandringt om het kalm aan te doen met kerkdiensten.
Inmiddels zijn de meeste bevindelijke gemeentes in Nederland geweken voor de druk van de overheid. Ze maken nu – maar zeker niet van harte – geen volledig gebruik meer van hun grondwettelijk recht om tegen alle lockdowns in de kerken vol te stampen met gelovigen. Bijna allemaal beperken zij het aantal aanwezigen onder de preekstoel tot dertig. Maar dat maakt de stelling van ds. Huijser niet minder actueel: een online kerkdienst kan nooit een vervanging zijn voor de de bijeenkomst van de gemeente onder Gods woord.
Dat blijft wat mij betreft absolute flauwekul.
Waaruit bestaat een behoorlijke dienst in een protestantse kerk? Gebed, samenzang, een preek, liefst van heb ik jou daar. De duur varieert maar ik denk dat je bij Arie Huijser en zijn geestverwanten toch minimaal anderhalf uur onder de pannen bent. De verkondiging speelt bij dit alles een wezenlijke rol. Daarom waren in de gouden eeuw niet alleen de lidmaten van de gemeente welkom maar ook anderen, de zogenaamde liefhebbers van de gereformeerde religie.
Wie online een dienst houdt, bereikt in principe de hele wereld. Dan kan men bij wijze van spreken in Australië, Canada, Brazilië of Zuid-Afrika zonder probleem aanhaken. Je moet je manier van spreken een beetje aanpassen want je woorden komen in kleine huiskamers terecht en niet in een gigantische kerkzaal met zo’n galm. Dat is even oefenen als je er niet aan gewend bent, maar dan komt het ook gauw in orde. Het leuke van videochatprogramma’s als Teams, Zoom of Jitsi is dat alle deelnemers mee kunnen praten. Je maakt de dominee en een in internet wat meer doorknede ouderling de organisatoren van de bijeenkomst. Zij laten bezoekers toe. Samenzang is geen enkel probleem. De liefhebbers en de dominee moeten wel oppassen voor echo als ze thuis een luidspreker gebruiken. Zet dan liever een koptelefoontje op. Die kun je overal voor een paar euro krijgen.
Een onlinedienst verschilt dus in niets van een bijeenkomst in de kerk, behalve dan dat je niet met zijn allen naast elkaar op lange banken zit. Je mist de sfeer, de gezelligheid maar dat zou bij ware gelovigen toch niet moeten tellen. Die videoprogramma’s maken het bovendien mogelijk om Bijbelteksten, afbeeldingen of – als je in een frivole bui bent – filmpjes uit te zenden ter onderstreping van de boodschap.
Ik kan derhalve niet begrijpen waarom God wenst dat wie in hem geloven op gezette tijden per se onder één dak moet samenkomen. Daar kan ik met mijn pet niet bij. Goed, je kunt er misschien Bijbelwoorden bij halen of het gegeven dat de joden van het Oude Testament hun Pesach gezamenlijk in Jeruzalem moesten vieren maar dan moet je toch in aanmerking nemen dat de gewijde schrijvers en de oude wetgevers geen weet hadden van de technologische mogelijkheden die we nu tot onze beschikking hebben omdat God ons in staat heeft gesteld de wereld steeds beter te leren kennen en zijn schepping te doorgronden. Als Jezus nu leefde was hij niet zoals zijn vader timmerman geworden maar ICT-er en sociale media expert. Dat is geen blasfemie, beste mensen. En wat mij betreft is ds. Huijser niet iemand die vasthoudt aan het woord der vaderen maar aan verouderde vormen van kerk zijn waardoor dat oude woord der vaderen juist niet doorklinkt maar wel in diskrediet raakt. Neem dat aan van een lauwe katholiek. Het komt uit een goed hart.