Column Han van der Horst – Bokito
Lieve mensen, dit is een tijd van droevig stemmende berichten. Het is moeilijk opbeurende dingen te ontdekken ook als ze dat in eerste instantie lijken te zijn. Het Rotterdamse Openbaar Vervoer organiseert op Black Friday gratis bussen vanuit vijf grote parkeerplaatsen naar de binnenstad. Black Friday is net zo´n vernieuwing als Halloween waar ik het verleden week over had, maar dan heeft deze geen positieve aspecten: De middenstand maakt het koopjesjagend publiek wijs dat op de zogenaamde zwarte vrijdag alles veel en veel voordeliger is. Vroeger had je de drie dwaze dagen van de Bijenkorf, waarvoor dit warenhuis zich de laatste jaren te nuffig acht. En op de Jonker Fransstraat in Rotterdam bevond zich de computerwinkel van Crazy Hans. Vooral marktkooplieden riepen vroeger regelmatig uit dat ze stapelkrankzinnig waren geworden en neem daarom al die bananen maar voor een gulden mee. Black Friday is gebaseerd op dit concept maar dan zonder de improvisatie, zonder de gein, zelfs zonder de echte lage prijzen. De consument wordt in de val gelokt en het Openbaar Vervoer helpt er een handje bij. Black Friday, mijn witte achterste. Doe voor de feestdagen je boodschappen bij de vertrouwder leveranciers in je dorp, die nog weten wat service is.
Maar hier wou ik het eigenlijk niet over hebben. Ik ben melancholisch gestemd door een ander bericht. Blijdorp gaat afscheid nemen van al zijn gorilla´s. Voor de weduwen van Bokito is een onderkomen en wie weet een functie elders gevonden. Dit kan niet anders. Tot zijn onverwachte overlijden had Bokito streng maar rechtvaardig over zijn harem geheerst. Hij verwekte verschillende kinderen voor wie hij een goede vader bleek. Zo leverde Bokito een belangrijke bijdrage aan het voortbestaan van de bedreigde soort der zilverruggorilla´s. Tot hij dood gevonden werd. Blijdorp gaf zijn vrouwen ruim de tijd afscheid te nemen.
In de vrije natuur ligt hertrouwen dan in de rede. Een nieuwe mannetjesgorilla dient zich aan die met harde hand de leiderspositie verovert. Helaas was dat in Blijdorp geen optie. Een nieuw gorillamannetje vermoordt de kinderen van zijn voorganger tenzij moeder kans ziet met haar kleintje te vluchten. Dat kan natuurlijk niet in een diergaarde. Vandaar dat Blijdorp radicaal stopt met gorilla´s. Dat wil zeggen: er zijn ook andere redenen maar dit is toch wel de hoofdzaak.
We zeggen dan: het is de natuur. En: de natuur is hard. Mannetjes zijn erop uit hun eigen genen te verspreiden ten koste van die van de concurrentie. Vandaar dat een opvolger van Bokito geen ruimte laat voor zijn kinderen. Alleen die van de nieuweling mogen overleven. Bij leeuwen gebeurt dat ook, zag ik in een natuurdocumentaire. Net als gorilla´s zijn leeuwen groepsdieren. De documentaire liet zien hoe een verweduwde groep leeuwinnen twee pubermannetjes met veel bombarie wegjoegen omdat ze vreesden voor het leven van hun jongen. Het is allemaal van een treurige logica. Er valt niets te lachen en op die regel bestaan haast geen uitzonderingen. Ja, toch bij de kemphanen. De prachtig uitgedoste mannetjes houden rituele gevechten om de gunst van een vrouwtje en de sterkste, de mooiste wint. Maar pas op: een enkele keer strijden zij zonder het te beseffen om de gunsten van een derde mannetje dat zich het verenkleed van een vrouwtje heeft aangemeten. Ze laten zich zonder mitsen en maren door zo´n hitsige heer nemen. Nu zien geslachtsorganen van vogels er heel anders uit dan bij zoogdieren. De travo-mannetjes slagen erin hun zaad naar binnen te pompen bij de kemphanen door wie ze worden besprongen. Die verspreiden dan bij hun volgende ontmoeting met een echt vrouwtje niet hun eigen genen maar die van de travestiet. Dat is dan de lachende derde en als je zoiets verneemt, heb je daaar toch meer lol in dan in verhalen over de kindermoordenaars onder de zoogdieren. Luisteren wij naar een beroemd nummer uit de musicalfilm Victor Victoria. Julie Andrews, Crazy World. Want dat is het https://www.youtube.com/watch?v=9W4r5gCaZZM