Column Han van der Horst – Actie verpleegkundigen
Ik hoop, lieve mensen, dat U vandaag niet aan de beurt was voor een of andere niet zo spoedeisende behandeling in het Rotterdamse Sint Franciscus Ziekenhuis of het Vlietland in Schiedam. Grote kans dat ze u hebben opgebeld voor een nieuwe afspraak want het protest van de verpleegkundigen heeft nu ook onze streek bereikt. Ze voeren al een paar weken actie voor vermindering van de werkdruk en een verhoging van het loon met vijf procent. Echt staken willen ze niet. Daarom beperken zij zich tot het uitvoeren van zondagsdiensten op gewone werkdagen.
Het personeel van het Sint Franciscus en het Vlietland heeft tijdig alle patiënten gebeld die last kregen van de actie. Ik kan mij moeilijk voorstellen dat veel van hen boos gereageerd hebben. Wie klant is bij de gezondheidszorg, weet dat verpleegkundigen zich voor een matig salaris het schompes werken. Zij worden bovendien gehinderd door enorme administratieve verplichtingen want registratie is het toverwoord geworden in de zorg en bij de zorgverzekeringen. Boekhouders en cententellers hebben er de macht overgenomen. Net als alle professionals moeten ook verpleegkundigen zich haast elk uur van de dag tot in detail over hun werkzaamheden verantwoorden. Dat heeft een hoop werkplezier weggenomen. Daar kwam de afgelopen maanden nog iets bij: veel verpleegkundigen worden nog meer beperkt in hun zelfstandig handelen als zij al waren. Dat komt omdat heel veel beslissingen die zij tot nog toe zelf mochten nemen op grond van hun ervaring en de kennis uit een opeenstapeling van cursussen, hen nu uit handen genomen worden door zogenaamde regieverpleegkundigen met een hbo-diploma. Het beste antwoord op dit soort situaties – er komt een groentje met een hoger diploma dan jij die alleen over theoretische kennis beschikt, het beste antwoord op zulke situaties is dan: ¨Vertel maar wat ik moet doen¨. ¨Wat zou je zelf doen?¨, vraagt het Groentje. ¨Dat weet ik ook niet. Ik ben te laag opgeleid¨, zeg je dan, ¨Bovendien het staat ook niet in mijn taakomschrijving en ik word er niet naar betaald. Het is mijn werk niet. Het is het jouwe. Beslis snel, want de adem van de patiënt wordt volgens mij onregelmatig¨. Daarover dénkt een verpleegkundige misschien wel als hij of zij weer eens wakker ligt van de werkstress, maar dat doen ze niet. Je gaat – tenzij je anesthesist bent of zo – niet in de gezondheidszorg voor het geld, maar om mensen te helpen. Daar weten de raden van bestuur, vaak met hun boven Balkenende salarissen, goed misbruik van te maken: als puntje bij paaltje komt, wint het verantwoordelijkheidsgevoel van de verpleegkundigen het altijd van de actiebereidheid, althans de bereidheid om harde actie te voeren. Je wilt geen kwetsbare mensen de dupe laten worden.
Dat de verpleegkundigen van het Vlietland en het Sint Franciscus vandaag een zondagsdienst gedraaid hebben, laat zien hoe getergd zij zijn. Als de havenarbeiders zich maar half zo geschoffeerd en in de hoek gezet voelden als de verpleegkundigen nu, dan had de Rotterdamse haven voor onbepaalde tijd in zijn totaliteit plat gelegen. Dat weet ik zeker. Je moet verpleegkundigen tot in het diepst van hun ziel kwetsen en tot in hun kleinste zenuw tergen om ze zover te krijgen dat zij uit protest en om hun eisen kracht bij te zetten, een zondagsdienst gaan draaien.
Daarom: goed gedaan daar in Vlietland en Franciscus. Ik steek mijn duimen naar jullie op. Houd vol. Vecht voor een rechtvaardige deal en laat je niet afleiden met smoesjes of door mooie praatjes. Jullie hebben het grootste gelijk van de wereld. En nogmaals: ik weet het zeker. De patiënten denken er net zo over.