Column Han van der Horst – Linkerhanden en de handyman
Lieve mensen, de beste wensen voor een schitterend 2025 maar nu iets anders. Je hoort tegenwoordig veel over het zogenaamde verschil tussen de theoretisch en de praktisch opgeleiden. Dit land zit om MBO´s te springen maar een toekomst met een wit boord of een kokerrokje blijkt toch verlokkender voor de meeste jongeren. De gevolgen zijn duidelijk. Probeer maar eens binnen afzienbare tijd een schilder of een stukadoor te pakken te krijgen. Laat staan iemand die van timmeren weet. Mijn zoon, die zijn brood verdient achter de computer, moest een nieuwe afwasmachine in zijn keuken inbouwen. De ene na de andere klusjesman had voorlopig geen tijd en anders zegden ze op het laatste moment toch af. Toen heeft mijn zoon het karwei zelf maar ter hand genomen. Het kostte hem een goed deel van zijn eerste kerstdag maar daarna werkte de machine zonder haperen zijn proefprogramma af. En er lekte niets. Hij is alleen nog niet helemaal tevreden over de ophanging van het kastdeurtje maar dat komt wel goed.
Ik ben trots op hem want hij heeft het toch maar mooi voor elkaar gekregen. Ik was er met mijn twee linkerhanden niet eens aan begonnen. Een nieuwe inbouwvaatwasser was bij mij gewoon in de verpakking gebleven.
Dit zette mij wel aan het denken. Hoe ben ik aan die linkerhanden gekomen? Op de lagere school was ik inderdaad een vreselijke boekenwurm. Ik las de hele bibliotheek leeg en kocht daarnaast van mijn zakgeld prisma junior pockets. Ik koos spannende jongensverhalen uit waarin steevast een verstrooid type in voorkwam die wel goed was in lezen en rekenen maar voor het overige de onhandigheid en de verstrooidheid zelve. Ik dacht dat dit zo hoorde. Ik kon heel goed lezen en had een vlug verstand. Leren kostte weinig moeite. Ik moest dus wel onhandig zijn. Dacht ik. En nu vraag ik mij af of dat bij mij is aangeboren of aangeleerd. Ik vrees het laatste. Ik heb de vooroordelen over mensen zoals ik helemaal in mij opgenomen en nu kan ik nog net een spijker in de muur slaan.
Ik ben hulpeloos. Ik heb op school nooit praktische dingen geleerd. Al dat gelamenteer en gepreek aan het adres van jongeren die het MBO mijden, is mooi en aardig maar je krijgt er thuis geen muur mee gestuced. Het gebrek aan vaklieden in onze samenleving is structureel. Dat wordt nooit opgelost. Met andere woorden: we moeten het weer leren zelf te klussen. De boel schilderen, timmeren, apparaten installeren en een eenvoudige elektrische leiding leggen horen onderdeel te worden van het lager en middelbaar onderwijs. Als echte vakken, niet als handenarbeid dat er maar zo´n beetje bij hangt. En voor meisjes net zo goed als voor jongens. Ook moeten we leren elkaar te helpen. Bij mij in Schiedam heb je een vereniging waarvan de leden een soort garage hebben. Ze komen daar naar toe om zelf te sleutelen aan hun auto´s en motorfietsen. Zulke verenigingen zouden er meer moeten bestaan, klussersclubs al dan niet met een bepaald specialisme. Dit is een vorm van zelfredzaamheid die onontbeerlijk wordt in de komende tijden. Het is ook helemaal niet vreemd of zo. Toen mijn broer een halve eeuw terug electrotechniek ging studeren aan de Technische Universiteit van Delft, was metaaldraaien voor eerstejaars een verplicht vak. Men meende toen dat goede ingenieurs ambachtelijke vaardigheden nódig hadden. Het moet mogelijk zijn met je handen werken in hele onderwijs te integreren juist ook in de sectoren waar het zogenaamd om de theorie gaat en niet om de praktijk.
Het is natuurlijk niet dé oplossing voor het gebrek aan vaklieden in onze maatschappij maar het maakt er zeker deel van uit. We mogen niemand meer met twee linkerhanden laten staan. Del Shannon Hey girl, I am a handy man. https://www.youtube.com/watch?v=KysbG4AlGDY