Column Giel van Strien – Boycot WK Voetbal
De Tweede Kamer heeft een motie aangenomen waarin Nederland tot een boycot van het WK voetbal in Qatar moet komen. Schrik niet, het Nederlands elftal mag daar gewoon gaan voetballen, maar koning Willem-Alexander, de komende minister-president en minister van Sport mogen niet ons land vertegenwoordigen in het emiraat. Minister Blok van Buitenlandse Zaken vindt het mengen van sport en politiek onverstandig. Alsof de FIFA geen politiek orgaan is en Qatar een geweldig voetballand.
De reden van de boycot is financiële uitbuiting van arbeiders die de voetbalstadions bouwen en moeten werken onder zeer gevaarlijke omstandigheden. Daarbij gaat het niet om het niet naleven van een cao, maar om gruwelijke misstanden: zo’n 6.500 arbeiders zouden al bij de werkzaamheden zijn omgekomen.
De oproep van de Tweede Kamer en de omstandigheden in Qatar doen sterk denken aan het WK voetbal in Argentinië in 1978. Vanwege de coup van de militaire junta in dat land startte Neerlands Hoop de actie Bloed aan de Paal om het Nederlands elftal te bewegen niet naar het WK af te reizen. Tijdens het regime van Jorge Videla, van 1976 tot 1983, verdwenen tussen 10.000 en 30.000 mensen spoorloos. Velen van hen werden gedrogeerd boven zee uit vliegtuigen geworpen. De Dwaze Moeders protesteerden in hoofdstad Buenos Aires wekelijks tegen de verdwijning van hun kinderen. De hele wereld was in 1978 feitelijk al op de hoogte van de gruweldaden van dit regime. Behalve natuurlijk de toenmalige minister van Landbouw, Jorge Zorreguieta.
Van een boycot kwam het niet. Wel van een opmerkelijk actie van twee voetballers van het Nederlands elftal, Arie Haan en Ernie Brandts. Die besloten tijdens het WK spontaan de protesterende Dwaze Moeders op het Plaza de Mayo op te zoeken, met een cameraploeg van de VARA in hun kielzog. De beelden gingen daarna de wereld over en de internationale aandacht voor de Dwaze Moeders was gewekt.
Ook nu wijzen mensenrechtenorganisaties een boycot van het WK in Qatar af. Door juist wel te gaan en voor het oog van de internationale pers aandacht voor de misstanden te vragen zou er ook nu meer bereikt kunnen worden.
Van de spelers van het Nederlands elftal is nog niets vernomen over deze kwestie. Maar met hun boycot van Veronica Inside lieten zij een geëngageerd karakter zien. Dan ga je niet zomaar op de graven van 6.500 mensen voetballen. Het is ook een raciale kwestie, waarbij arbeiders in Qatar als minderwaardig worden beschouwd en daarbij ook nog een vorm van moderne slavernij. Kortom, een enorm maatschappelijk podium om nu zelf verantwoordelijkheid te nemen en het verschil te maken. Vraag is wel of je spelers de kans kan ontnemen om wellicht hun enige WK in hun leven te ontzeggen?
De oplossing van al deze dilemma’s is natuurlijk dat het Nederlands elftal zich helemaal niet voor het WK voetbal plaatst. Want je zou bijna vergeten dat dat nog moet gebeuren. Wat dat betreft volgt de KNVB natuurlijk een uitgekookte strategie. Met het aanstellen van Ronald “Dat mag natuurlijk niet gebeuren” de Boer als coach heeft de KNVB alle kaarten op een succesvolle mislukking gezet.