Column Giel van Strien – Vakantie in eigen land
Hoe zou het met de Poema op de Veluwe zijn? Waar is de tijd gebleven dat het zomernieuws beheerst werd door een vermeende waarneming van een exoot in een nationaal park? Stagiairs bij de NOS vulden er hun hele praktijkopleiding mee. Van komkommernieuws ging altijd iets geruststellend uit: er is helemaal niets aan de hand om je druk over te maken, dus je kan er wel even tussenuit.
Dat is deze zomer wel even anders.
Nu de hitte over het kookpunt heen is, kunnen we de schade van een zomervakantie in eigen land vaststellen: irritaties en ruzies op overvolle stranden, fietspaden en wegen; overkokende steden waarvan de inwoners wanhopig op zoek naar verkoeling zijn en jongeren zich doodvervelen; en treurig genoeg: veel drenkelingen in onbekend water. Tel uit je verlies.
Nederland behoort tot de dichtstbevolkte landen ter wereld. Veel inwoners gaan jaarlijks op vakantie in eigen land, maar heel veel anderen gaan naar het zuiden van Europa of naar een ander aantrekkelijk buitenland. Door de coronacrisis zagen veel mensen zich echter genoodzaakt dit jaar in eigen land te blijven, al dan niet op vakantie of als dagjestoeristen.
De reden hiervoor was dat de eerste coronagolf duidelijk had gemaakt dat op ieder moment de nationale grenzen kunnen worden afgesloten. Ik zag dit zelf tijdens een fietstocht naar Maastricht, in Noord-Brabant en Limburg. Ook kleine grensovergangen naar België waren niet alleen gesloten, maar volledig gebarricadeerd met bergen grond en met ijzerdraad vastgeniete hekken. Die waren versierd door ontmoedigende aanplakbiljetten dat je € 4.000,– boete kon krijgen als je ook maar één voet aan de andere zijde zette.
Ik vond die aanblik verbijsterend omdat ik nooit eerder de grens met België zo had gezien: als een onneembare vesting. Ja, als kind met mijn ouders in de Simca 1100, een halve eeuw geleden, hadden we wel eens een verdwaalde douanier gezien, maar dit was een Oost-Europese aanblik ten tijde van de Koude Oorlog. Hoe kon het dat ruim 60 jaar na het eerste Benelux-verdrag en bijna even zo lange Europese integratie dit hele proces van het ene op het andere moment ongedaan werd gemaakt? Waar was de EU-regie? Of wellicht beter gezegd: waarom lieten de nationale regeringen niet toe om de EU hier regie over te laten voeren als Brussel dit geambieerd zou hebben?
Met Covid-19 hebben we twee grote problemen die bestreden moeten worden: de epidemie zelf met de dreigende ontregeling van onze medische voorzieningen én de desastreuze gevolgen voor onze nationale economieën. Wat het laatste betreft heeft de EU onlangs een enorm steunpakket voor met name de zuidelijke staten in het leven geroepen. Maar nog beter zou het voor deze landen zijn wanneer de toeristische sector niet zo hard zou zijn getroffen door het massaal wegblijven van Duitsers, Scandinaviërs, Nederlanders en Britten. Want die zijn bang voor een nieuwe lockdown, een verplichte quarantaine bij thuiskomst, onverzekerd te zijn in een oranje- of rodezone of om ziek te worden in het buitenland. En niet ten onrechte, vorige week donderdag vluchtten de Britten in een soort generale repetitie voor de Brexit massaal naar hun eiland om op het nippertje een quarantaine in eigen land te ontlopen.
Het beste was geweest indien er een EU-beleid zou zijn gevoerd. Als we de absolute garantie hadden gekregen altijd naar eigen land te kunnen terugkeren, hadden veel meer mensen het aangedurfd hun vakantie in hun voorkeursland te houden. Dat zou niet alleen goed zijn geweest voor de economie in die landen, maar had ook de druk van de ketel in Nederland gehaald. Hoe meer mensen tijdelijk weg waren, hoe meer ruimte er voor de thuisblijvers was overgebleven. En als we met Nederland toch garant gaan staan voor de leningen van de Zuid-Europese landen, waarom daar dan niet een leuke vakantie tegenover stellen. Ik doe hier in de Pyreneeën in ieder geval mijn best om met Franse producten de economische krimp te bestrijden. Want je moet er natuurlijk wel wat voor over hebben.