Column Joop van der Hor – Hoera, Nederland is bevrijd of toch niet helemaal?
Eindelijk, ons land is bevrijd, de tiran is verslagen. We kunnen weer in vrijheid buiten lopen, bij elkaar zitten, naast elkaar zitten, bovenop elkaar liggen zoals u wilt. Nee, er is nog geen vaccin gevonden. Ik heb het ook niet over het coronavirus, maar over de 2e Wereldoorlog !
Wat zegt u? Die was al afgelopen? 75 jaar geleden al ? Ja, dat is mij niet geheel onbekend. We hebben die 75 jaar bevrijding op een fantastische wijze gevierd, dat kan niemand ontgaan zijn. We zijn begonnen op 4 mei met geen 2 minuten stilte maar 24 uur stilte. Op een paar toespraken na van onze Koning op een lege Dam in 020 en burgemeester Aboutaleb in een lege grote- of Sint Laurenskerk in 010, was er amper iets te horen en vrijwel nergens iets te zien op een paar goedbedoelde maar toch wat zielige bosjes rode tulpen na en een verdwaalde krans bij een beeld van verzet. Over verzet gesproken. In Ridderkerk werd door burgemeester Attema geen krans gelegd bij het 4 mei monument omdat, zoals zijzelf zei; ‘je samen en in saamhorigheid herdenkt’ en dat was door de coronamaatregelen nu niet mogelijk. Ook op 15 mei worden er normaliter bloemen gelegd in een voormalig schooltje in Rijsoord waar de capitulatie van de Nederlandse strijdkrachten aan de Duitsers plaatsvond. Generaal Winkelman tekende in de school de overgave.
Een paar Ridderkerkers vonden elkaar in saamhorigheid en legden een bloemetje neer bij het monument, toch wel het minste wat je op zo’n dag kon doen. Ze organiseerden een eigen 1,5 meter kranslegging. Die kleine verzetsdaad stuitte echter weer op verzet van de fractievoorzitter van de lokale partij Echt voor Ridderkerk. De man reageerde alsof hij van God los was. Nadat het bloemstuk was neergelegd en de mensen al weg waren haalde hij het bloemstuk weg en gooide hij dit bij één van de bloemenleggers over de heg. Een getuige zegt hierover: “Er volgden ook nog telefonische bedreigingen en dat alles over de rug van de gesneuvelden en een herdenkingsbijeenkomst.” De door Attema genoemde saamhorigheid was ver te zoeken. In Barendrecht maakte burgemeester Jan van Belzen er ook een potje van. Deze liet de omgeving rondom het 4 mei monument hermetisch met hekken, politie en verkeersregelaars afzetten terwijl hij zelf een krans neerlegde. 15 mensen die op afstand de bijeenkomst hadden willen volgen, werden tegengehouden.
Op 1 juni duizenden betogers bijeen op de Dam zonder daarbij de 1,5 meter norm in acht te nemen. Burgemeester Halsema had wellicht beter het voorbeeld van haar Barendrechtse ambtsgenoot kunnen volgen door de Dam af te grendelen. Maar ferme Femke heeft tot op heden zowel het virus als haar oppositie overleefd want demonstreren is een grondrecht, verankerd in onze Grondwet. In Rotterdam overleefde ook burgemeester Aboutaleb een debat in de raad over zijn inschattingsfout bij de demonstratie op en rond de Erasmusbrug. Ik begrijp het wel, maar snap het niet. Er wordt duidelijk niet met twee maar met meerdere maten gemeten.
Hekken, politie, wegsmijten van bloemen omdat ze er niet neergelegd hadden mogen worden, 15 betrokken burgers wegsturen terwijl de burgemeester voor de camera van een lokaal televisiestation met slechts een marginaal bereik, puur voor de bühne een krans neerlegde waar het de burgers verboden was en slechts een herdenking van 14 dichters op 14 mei, 80 jaar na het bombardement op Rotterdam.
Is dit de vrijheid die – zo zwaar bevochten – 75 jaar geleden na 5 jaar strijd en miljoenen doden werd behaald?
Mocht volgend jaar op 4 mei door een 2e of 3e coronagolf wederom herdenken ‘verboten’ zijn dan weet ik wat mij en mijn partner in crime Michel Siep te doen staat. We organiseren dan een stille demonstratie van 2 minuten rond het beeld van de Verwoeste Stad op Plein 1940 in het brandhart van Rotterdam. Want artikel 9, lid 1 van de Grondwet verleent ons het recht tot vergadering en betoging. En laat dan geen burgemeester aankomen met lid 2 van dat artikel wat zegt dat de wet regels kan stellen ter bescherming van de volksgezondheid, want dat deel van de wet gold kennelijk op 1 juni 2020 ook niet in Amsterdam.
Leest of luistert u nu wellicht naar een oude, niet meer zo actuele column? 4, 14 en 15 mei liggen immers al weer een poosje achter ons. Nee, absoluut niet. Want behalve dat vrijheid iets is wat altijd actueel zal blijven, was Schiermonnikoog het laatste stukje bezet Nederland dat pas op 11 juni 1945 van het nazisme werd bevrijd. Heel terecht dus dat we op 5 mei geen bevrijdingsfeest hebben gevierd en dat zouden we – corona of geen corona – ook nooit meer moeten doen!
Volgend jaar dus pas op 11 juni de vlag uit, opdat wij nooit vergeten wat we hiervoor kennelijk niet wisten of waren vergeten; De bevrijding van Nederland vond plaats op 11 juni en niet op 5 mei 1945 !