Han van der Horst: Column 28-11-2018 Bultrug
Mensen, waar zullen we het nu eens over hebben?
Het is bijna december en december is in Nederland de maand van de culture wars geworden, zei Francisco van Jole een dag of wat geleden tegen mij. Hij heeft gelijk. Wat zal er op 1 december gebeuren als op de Nieuwe Binnenweg Sinterklaas zonder zijn Pieten verschijnt omdat deze kindervriend ook in de roetveegversie te controversieel wordt geacht, terwijl tegelijkertijd de partij Leefbaar Rotterdam pikzwarte pieten de stad instuurt om pepernoten uit te delen en aldus van hun kant het grote kinderfeest ook nog eens heftig te politiseren? En het vuurwerk dan op oud en nieuw. Die afgekeurde standaarden voor de vuurpijlen. Of de Onhollands vegetarische kerstdiners? Terwijl de muzakversies van kerst- en sinterklaasliedjes op de achtergrond en tegelijk onontkoombaar meedreinen, vliegen wij elkaar naar de keel om – ja om wat eigenlijk?
We lijken met zijn allen dat prachtige Nederlandse levensbeginsel “leven en laten leven” te zijn vergeten. En dat andere prachtige uitgangspunt voor iets wat een ander doet maar jou niet bevalt: “Laat ze toch in hun eigen sop gaarkoken”. De mensen moeten het allemaal maar voor zichzelf uitzoeken en voor de rest niks. Aan die sfeer van confrontatie en vijandschap wil ik vanavond in ieder geval geen bijdrage leveren. Een ander keertje wel misschien, maar nu niet. Er is iets gigantisch aangekomen dat ons allemaal ondanks ras, geslacht, geloof of standpunt over Zwarte Piet met vertedering kan vervullen: de bultrug die een kijkje neemt op de Nieuwe Waterweg.
Tot voor een paar jaar was het geen goed teken als een walvis in de Noordzee belandde. Dan was hij ziek of zijn oriëntatievermogen kwijtgeraakt. Het eindigde vaak dramatisch op het strand. Maar nu is dat niet het geval. Bultruggen zijn bezig de Noordzee te verkennen want daar zit tegenwoordig door allerlei vangstbeperkingen van de EU weer een heleboel vis. Ook neemt het aantal bultruggen toe omdat de walvisvaart is gestaakt. Zo’n enorm beest heeft natuurlijk lak aan de vangstbeperkingen of Juncker in Brussel. Die komt zijn buik eens lekker rondeten. En hij kijkt en passant eens rond in riviermondingen.
De bultrugwalvis, zo leert de encyclopedie, maakt deel uit van de vinvissen. Zij kunnen 25 tot 30 ton wegen. En ze worden twaalf tot zestien meter lang. Ook kunnen zij, zoals nu blijkt, zonder loods de Waterweg opvaren. Het zijn fantastische dieren die erg passen bij onze individualistische tijd. Mannetjes en vrouwtjes gaan het liefst hun eigen gang. Maar het komt wel voor dat er ontmoetingen plaats vinden van vrouwtjes waar soms vele dieren aan deelnemen. Ze komen elkaar dan bijvoorbeeld elk jaar op een vaste plek tegen. Ook helpen ze elkaar met jagen als ze elkaar op zee tegenkomen. Seks zullen we niet hier gauw zien. Dat doen bultruggen aan de evenaar. De mannetjes gaan er dan op los en geen vrouwelijke bultrug is voor hun avances veilig, zelfs niet moeders met kind. Aan de andere kant wordt vaak waargenomen dat zulke mannetjes met elkaar moeders met jongen beschermen. Dat is dan toch wel weer aardig.
O ja, de meesten zien de bultruggenabraham maar dan is het ook afgelopen. En dan kunnen ze ook nog eens mooi fluiten. Kortom, die bultruggen zijn fantastische beesten waar je als mens van deze tijd reddeloos van gaat houden, vooral als je ze hun capriolen boven het water ziet maken.
Bultruggen en hun kleine achterneven, de tuimelaars en de bruinvissen, maken je blij met de schepping. Ik wens ze allemaal fijne feestdagen. Want dat hebben ze verdiend. Ze verdienen meer aandacht dan de juiste verschijning van Zwarte Piet of de correcte hoeveelheid vlees in het kerstdiner. ©Han van der Horst