Column Han van der Horst – Sympathieke ganzen
Lieve mensen, de laatste tijd hoor je dat wij een nieuwe vijand hebben: de gans. Deze
gezette vogels bezoeken onze streken in steeds groter getale. En dan lees je dat ze schade aanrichten. Het probleem schijnt te zijn dat ze dezelfde dingen lusten . Ze eten op de akkers niet alleen gras en graan maar ook penen en bloemkool nog voor onze soort eraan toekomt die te oogsten. Het zijn dus rechtstreekse concurrenten van de mens om hulpbronnen die de aarde biedt. Zo kun je het met gerust hart formuleren.
Ook over meeuwen wordt ook een hoop geklaagd maar die beesten doen zich over het algemeen pas te goed aan ons voedsel als we het zelf hebben weggegooid. Kijk maar eens hoe ze met talent vuilniszakken open pikken of zich meester maken van het halve bakje Döner kebab dat een dronkaard bij de halte van de nachtbus vergeten is. Nee, meeuwen zijn eerder opruimers van de rotzooi die wij laten liggen dan concurrenten.. Dat geldt trouwens voor een heleboel andere beesten met wie wij onze biotoop delen, zoals mieren en ratten.
Ratten ondergraven de boel maar voor het overige is hun voornaamste probleem dat ze in de ogen van mensen hun uiterlijk niet mee hebben: die grauwe vacht, die naakte staart. En dat terwijl ze enorm schoon op het lijf zijn. Ze zijn ook nog sociaal en buitengewoon intelligent zodat ze minstens zulke fijne huisdieren zijn als katten of honden. In oude verhalen lees je vaak genoeg over gevangenen die in hun cel vriendschap sluiten met een rat die hen vervolgens dagelijks bezoekt. Alle paniek om die beesten komt volgens mij gewoon omdat zij ooit de pest hebben verspreid maar dat deden de mensen zelf ook. Bovendien was dat een andere soort dan de huidige in Nederland sterk overheersende bruine rat. De pest werd verspreid door de zwarte rat en die is door de bruine grotendeels verjaagd. Kortom, ratten zijn wel heel erg gedemoniseerd, wees eerlijk.
Maar waar had ik het ook al weer over? O ja! Over ganzen. De laatste tien jaar zwemmen steeds meer nijlganzen rond, die er in onze ogen heel sympathiek uitzien. Dat zijn ze maar in beperkte mate. De mannetjes vechten elkaar de tent uit. Ze tolereren weinig van hun omgeving en zijn snel aangebrand. Wat dat betreft zijn het net Nederlanders die tegenwoordig zo trots zijn op hun korte lontje. Nou dan kunnen de nijlganzen ons een lesje geven. Vergeleken daarmee zijn de Canadese ganzen – steeds talrijker – een stuk gemoedelijker. Althans dat lijkt zo. Nijlganzen ruimen het veld als deze statige dieren de vijver overnemen. De beroemde visarend uit de Biesbosch is door een Canadese gans kort en goed uit zijn nest gezet. Het beest ondernam dagen lang duikvluchten als een volleerd luchtmachtpiloot maar de gans week niet en legde een ei. Bij mij komen ze met hun kleintjes grazen aan de kant van de flats. Om de vijver te bereiken moeten zij een drukke straat oversteken. De ganzen gakken aan de stoeprand luidkeels tot een auto stopt. Daarna steken ze op hun gemak over. Zo doen de Canadese ganzen dat. Als ze tussen de tramrails grazen stappen ze pas op het laatste moment opzij. Misschien dat onze troepen in Litouwen een gans als mascotte kunnen nemen: zo van: net als ganzen gaan wij niet opzij. Voor niemand nooit.
Ondertussen eten zij wat wij mensen voor ons zelf bestemd hadden. Achter hun sympathieke uiterlijk verbergt zich een niets ontziende mededinger om de heerschappij op onze planeet. Zouden ze eigenlijk lekker smaken? Nederlanders zetten zelden gans op tafel. .In ons onvolprezen streekwoordenboek Smaak van de Waard staat wel een een recept voor wilde gans met zwarte of blauwe bessen. Ik kreeg er meteen trek van: er komt appelstroop aan te pas, port, steranijs, wildfond en nog meer ingrediënten. Kijk maar bij het Wildhuys.nl met een Griekse y. Goedkoop is het allemaal niet. Voor een hele gans betaal je meer dan vijftig euro en bij de supermarkt zag ik twee ons ganzenborst voor acht euro.
Nee, voorlopig komen die ganzen niet op ieders menu. Laten we dan maar luisteren naar een lied over een meeuw. https://www.youtube.com/watch?v=u9t5BtzjSuE