Column Han van der Horst – Stakingen!
Lieve mensen, dit zijn weken van hinder voor de gewone burger en er lijkt voorlopig geen eind aan te komen. Veel luisteraars hebben al een week zonder streekvervoer gezeten. Nu kondigen de chauffeurs nieuwe stakingen aan. In Rotterdam wordt het vuilnis niet opgehaald. Daar hopen zich rond de containers van de ROTEB grote bergen stinkend afval op.
Nederland stond tot voor kort bekend als een land waar arbeidsrust de norm was. Stakingen waren zeldzaam. Ze werden slechts in het uiterste geval door de vakbonden uitgeroepen en kwamen dan snel tot een eind. Rond 1900 was de leus van de arbeiders: ¨Heel het raderwerk staat stil als Uw machtige arm het wil¨. Een bijkomende reden voor de arbeidsrust is het feit dat de organisatiegraad van de werknemers al tientallen jaren afneemt. Jongeren zagen tot voor kort niet veel in vakbonden. Ze dachten dat ze het op hun eentje wel af konden in onderhandelingen met hun werkgever. De groei van het flexwerk en het ZZP-schap deden net zo goed het nodige om de positie van de werkgevers en de bedrijven in loononderhandelingen te versterken. Het personeel is dan ook de afgelopen twintig jaar behoorlijk op de koffie gekomen. Het droeg zijn lot in lijdzaamheid, dat personeel, maar daar lijkt door de inflatiegolf een abrupt eind aan te komen. Als je centjes ineens 12% minder waard zijn, sta je al gauw met de rug tegen de muur. Je komt dan tot de conclusie dat alleen tegendruk helpt. Vandaar al die stakingen. Vandaar ook dat bij de vakbonden ineens de nieuwe leden weer binnenstromen. Geen leermeester is zo effectief als de harde levenspraktijk.
De werkgevers laten het er tot nog toe op aan komen. De directeuren van de vervoersbedrijven en van de vuilnisophaaldienst hopen dat het publiek zich – de overlast beu – uiteindelijk tegen de stakers keert. Of ze dat lukt is nog maar de vraag. Je kunt ook de hardnekkigheid van de werkgevers verantwoordelijk stellen voor alle ellende. Bovendien: de afvalverwijdering kost elke belastingbetaler een paar honderd euro per jaar. Dan zal er toch wel genoeg overschieten om het personeel van de vuilniswagen een behoorlijk loon te bieden. Of niet soms?
De belangrijkste les die ons door deze stakingen wordt geleerd, is de volgende: zonder buschauffeurs, zonder machinisten, zonder vuilnismensen komt het functioneren van de hele samenleving in gevaar. Veel mensen komen in grote problemen als de bus niet rijdt, bijvoorbeeld om op hun werk te komen. Als het vuilnis zich in de straten ophoopt, krijgen ongedierte en ziektekiemen hun kans. Staken echter de beleidsambtenaren op de ministeries en de raadhuizen hun werkzaamheden, dan merkt niemand daar wat van. Alles marcheert gewoon door.
Beleidsambtenaren hebben over hun inkomens niet te klagen. Chauffeurs en vuilophalers wel. Het valt op dat deze samenleving aan essentiële dienstverleners lage tot zeer matige salarissen betaalt. Dat geldt trouwens ook voor verplegend personeel en agenten die op straat en bij de ME de risicovolle kanten van het politiewerk ervaren.
Dezer dagen slepen de vakbonden de staat voor de rechter omdat die geen speciale regelingen wil treffen voor verplegend personeel dat na twee jaar long covid dreigt te worden afgekeurd en ontslagen. Zulke mensen maken dan een zware inkomensval mee, die hen in grote moeilijkheden kan brengen. Mind you, het gaat hier om mensen die – vaak zonder adequate bescherming – in de hospitalen en de verpleeghuizen aan heet front stonden in de strijd tegen Covid. Het kostte ze op een structurele manier hun gezondheid. Nu zegt de overheid: ¨Verrek maar¨. Wie erover denken in de zorg te gaan werken, moeten de gang van zaken rond dit proces maar eens nauwkeurig volgen voor ze misschien de fout van hun leven maken. Maar dit terzijde.
Hoe dan ook: de belangrijkste les van alle overlast is en blijft het besef, dat we essentiële dienaren van onze maatschappij zonder wie op den duur zelfs ons overleven gevaar loopt, dat we die het slechtst betalen. Vergeet dat niet. https://www.youtube.com/watch?v=IstzHJGydzU