Column Han van der Horst – Open Monumentendag
Lieve mensen, vanavond wil ik eens niet een mening geven. 
In plaats daarvan krijgt U van mij een goede tip voor het weekend. In ieder geval voor de zaterdag. Punt één: zorg dat U de boodschappen voor het weekend in huis hebt en de laatste dingen uiterlijk op zaterdagochtend. Anders mist U te veel. Zaterdag is het namelijk Open Monumentendag. In de meeste gemeentes van onze streek blijft het daarbij maar niet overal. Er zijn er ook die er een programma voor de zondag aan vast knopen. De meeste dingen gebeuren in de middag tussen twaalf en vijf uur.
Wat is het leuke aan Open Monumentendag? U kunt een keertje toerist zijn in uw eigen gemeente. En het is allemaal op een enkele uitzondering na nog gratis ook. Dtn komt door het enthousiasme van vrijwilligers: zij treden in groten getale aan om U welkom te heten in de bijzondere en oude gebouwen die er bij U in de gemeente gegarandeerd te vinden zijn. U loopt daar anders altijd aan voorbij maar nu staan de deuren open. Eindelijk kunt U eens een kijkje nemen in de kerken van andere geloven. U ziet oude boerderijen en raadhuizen van binnen. U hoort boeiende verhalen want de beheerders en eigenaren van monumenten zijn maar wat trots op het erfgoed dat zij mogen beheren. Zo maakt U contact. U leert bovendien andere belangstellenden kennen. Op Open Monumentendag komt het altijd tot prettige en onverwachte ontmoetingen. Ik wil niet zeggen dat die tot een huwelijk kunnen leiden maar er ontstaan wel vriendschappen. Geen wonder. Je komt mensen tegen die net als U waardering hebben voor het oude.
Nu moet ik wel eerlijk zijn. Ik preek een beetje voor eigen parochie. Al jaren ben ik voorzitter van het Comité Open Monumentendagen in Schiedam. Daarom weet ik wat een bijzondere sfeer er op en rond die dagen heerst. Je ziet ook hoe mensen die bij mij in de stad geboren en getogen zijn, van de ene verbazing in de andere vallen. Zij komen op plekken waar ze nooit geweest zijn. Ze zien doorkijkjes die tot nog toe altijd voor hen verborgen bleven. Laat ik nou eens voor de vuist weg een paar voorbeelden geven. In Alblasserdam toont Jan van Asperen, Oost Kinderdijk 341, fraaie antieke boerenwagens, waaronder zijn eigen exemplaar, dat zo prachtig gebeeldhouwd is. U bent ook welkom op het raadhuis. Dat is wel een monument maar toch niet oud. Het is een bijzonder gebouw uit 1965. U moet namelijk weten dat de oude dorpskern al op 11 mei 1940 door Duitse vliegtuigen is verwoest. Dat was een voorproefje voor het bombardement op Rotterdam. In het prachtige en gave Sommelsdijk op Flakkee voeren plaatselijke acteurs een toneelstuk op over het fort bij Ooltgensplaat, dat in de tijd van Napoleon door Franse dienstplichtigen is gebouwd. Het droeg de naam Fort Duquesne. Na afloop gaan de spelers met de pet rond. Dat is nu typisch open monumentendagen. Terug naar Rotterdam: U denkt daar hebben ze niet veel monumenten. Daat heeft de Luftwaffe wel voor gezorgd. Maar tot de bebouwde kom behoren de historische dorpen Overschie, Hillegersberg, Delfshaven, IJsselmonde en Charlois. Om de binnenstad heen liggen wijken van rond 1900 met prachtige gevelpartijen. Er zijn zelfs nog hofjes. Vergis je niet in het historisch erfgoed van Rotterdam.
Elk jaar hebben de Open Monumentendagen een thema. Ditmaal is dat “Mijn monument is jouw monument”. Of dat geen uitnodiging is. Nou mensen, kijk in het streekblad of google even open monumentendagen met de naam van Uw gemeente er achter en U vindt de leuke dingen bij U in de buurt, in eigen dorp of stad. Of elders. Waarom zou je niet naar Sommelsdijk gaan om dat toneelstuk te zien over de soldaten van Napoleon? Hun fort Duquesne is later genoemd naar prins Frederik, een jongere zoon van onze koning Willem I. Die Frederik is vrijwel vergeten maar speelde gedurende zijn lange leven op veel terreinen een positieve rol. Zijn dochter Louise, werd koningin van Zweden. Dat wist U vast niet en zo zie je hoe uit Open Monumentendag het ene verhaal na het andere verhaal opborrelt. Weet U wat die soldaten van Napoleon op Flakkee gegarandeerd zongen? Het lied van de ui. Geniet van gebakken ui en marcheren maar. (165) French Marching Song: Chanson de l’oignon – YouTube