Column Giel van Strien – Vaccinatiegraad
Langzamerhand wordt het steeds duidelijker dat een grote groep mensen helemaal niet gevaccineerd gaat worden tegen COVID-19. Een te grote groep om de volgens deskundigen noodzakelijke vaccinatiegraad van 80% van de populatie te halen. Daarmee zou een hevige maatschappelijke strijd kunnen losbarsten rondom de grondrechten. Een ware tweedeling ligt dan in het verschiet.
Tot op heden zag je af en toe anti-vaxxers in de sociale media. Ze toonden het maatschappelijk verzet tegen het vaccineren, maar de aanhang van deze opvatting was zichtbaar beperkt. Nu er echter een communicatiecrisis rondom AstraZeneca is ontstaan, groeit de weerstand schrikbarend. Rotterdamse huisartsen luidden afgelopen vrijdag de noodklok omdat sommige praktijken geconfronteerd worden met 60% tot 70% afzeggingen van de vaccinatieafspraken. Veel mensen van boven de 60 jaar willen ook niet meer met AstraZeneca ingeënt worden. Mensen die onder de 60 jaar zijn en dit wel willen, krijgen het vaccin niet. Verder blijkt dat nog steeds niet al het ziekenhuispersoneel is gevaccineerd, mensen eindeloos moeten bellen voor een afspraak en vaccinatielocaties vaak verontrustend rustig hebben. Tot overmaat van ramp heeft het RIVM geen compleet beeld meer van de vaccinatiegraad van kwetsbare groepen. Je moet toch vooral concluderen dat te veel mensen te lang over dit vraagstuk hebben kunnen nadenken. En dat heeft de bereidheid niet goed gedaan.
Als straks de vaccinatiecampagne tot stilstand komt, is de kans groot dat de groepsimmuniteit niet gehaald wordt. Dat betekent dat COVId-19 permanent onder ons zal blijven. De mensen die intussen twee prikken hebben gehad zullen hun vrijheden terug willen en dat betekent dat de overheid gedwongen zal worden om gevaccineerden en niet-gevaccineerden anders te gaan behandelen. Het vaccinatiebewijs gaat bepalen of je toegang krijgt tot het maatschappelijk leven of niet. De universiteiten in de VS hebben dit vorige week al ingevoerd.
Wat als er straks een paar miljoen Nederlanders niet ingeënt zijn en zij geen toegang krijgen tot horeca, musea, evenementen en pretparken? Want de vrijheidsbeperkende maatregel in stand houden omdat een groep zich al dan niet principieel niet wil laten inenten, zal door de nog grotere groep anti-anti-vaxxers niet getolereerd worden. Zij hebben zich mede laten inenten om eindelijk van het mondkapje, de anderhalvemetermaatregel en andere hindernissen af te zijn. Wanneer de dramatische gevolgen voor de anti-vaxxers duidelijk worden, zal alsnog een deel overstag gaan. Niet iedereen is even principieel en je krijgt voor die twee prikken een enorme maatschappelijk vrijheid terug.
Hoe groot zal uiteindelijke groep van niet-gevaccineerden zijn? Zijn dat er één miljoen in Nederland? Twee miljoen? En wat kunnen zij aan tumult en verzet mobiliseren? Want dat dat zal gaan gebeuren is nu al duidelijk. Daarbij zullen de grondwettelijke vrijheidsrechten in rechtszaken de inzet zijn, waarbij we nog moeten afwachten of een vaccinatiebewijs echt als selectiecriterium zal mogen gelden. De kerk in Urk kon immers ook geen strobreed in de weggelegd worden.
Het ergste wat ons nog kan overkomen is dat de rechterlijke macht het vaccinatiebewijs niet zal gaan toestaan en daardoor de hele samenleving gedwongen zal worden om de coronamaatregelen te blijven volgen. In theorie dan, want het draagvlak bij de gevaccineerden zal hiervoor nul zijn en ook niet meer gehandhaafd kunnen worden. Een conflict van ongekende omvang dreigt dan onze samenleving te verdelen. Laten we hopen dat we tegen die tijd een nieuwe regering hebben.