Column Han van der Horst – Spoken
Hebt U, lieve mevrouw, beste meneer en iedereen die tussen die twee geen keuze wil maken, hebt U zich wel eens afgevraagd wie er eerder in Uw huis woonde? Wat zich allemaal tussen die muren heeft afgespeeld? Of voor de deur? In Dordrecht hebben, zo meldt het Algemeen Dagblad, twee senioren, Angeneta Balm en Jan Willem Boezeman er een dagbesteding van gemaakt dat uit te zoeken. Ze schrijven op bestelling een geschiedenis van je huis. Je wilt tenslotte weten, aldus Boezeman, wie je spoken zijn.
Bij mij thuis komt zo nu en dan de kat langs van mevrouw Fortuin, die hier een jaar of dertig geleden woonde. Soms zie ik hem voorbij schieten, een vage half doorzichtige gestalte. Mevrouw Fortuin zelf houdt zich tot nog toe op de achtergrond. Heel lang heb ik dat tegen niemand durven zeggen. Voor je het weet, stoppen ze je in het gekkenhuis. Maar tegenwoordig weet ik dat zeker twintig procent van alle mensen dit soort verschijningen krijgen. Ze zijn klein, laag bij de grond, meestal kabouters. Dat althans heeft mijn oude baas, Sander van den Eijnde, mij geleerd. Ik moet aan hem denken want ik zie dat hij net voor vier jaar is herbenoemd tot voorzitter van het College van Bestuur aan de Hogeschool Leiden. Sander van den Eijnde dan vertelde mij dat het een soort zinsbegoochelingen zijn. De hersenen verwerken de hele dag door de prikkels die ze doorkrijgen van de ogen. Enfin, soms zijn de prikkels onvolledig, soms gaat er wat mis en dan zie je dingen die er niet zijn, bijvoorbeeld die kaboutertjes. Dat was het verhaal van Sander van den Eijnde als ik het goed onthouden heb. Er is in ieder geval een prima verklaring voor dit soort dingen. Je hoeft er niet voor naar de dokter.
Ik weet eigenlijk niets van mevrouw Fortuin behalve dat ze bang was voor inbrekers want ze heeft overal hang- en sluitwerk laten aanbrengen waar ik tot op de huidige dag van profiteer. En wie er nog meer gewoond hebben….geen idee. Ik heb als kind nog gezien hoe op mijn appartementengebouw de vlag werd geplant, waarna de bouwvakkers het pannenbier dronken. Dat was in 1958. Naast mijn complex verrees een hotel, dat nu Polen huisvest maar zich toen richtte op de Schiedamse elite en de betere gasten. Bekomen van de oorlog en weer rijk geworden in de wederopbouw gingen mensen die het gemaakt hadden graag naar nieuwbouwwijken om daar in wat ze noemden een hypermoderne zaak uit te gaan. Beneden was een dancing en het geheel heette Café Hotel Restaurant Rijnmond. Deftigheid, pettycoats: als kind kwam ik er langs en zag dat er bijzondere mensen achter de ramen zaten. Er stonden glazen wijn naast hun borden. Dat hadden gewone mensen zoals wij niet. Dat vond mijn moeder overdreven en blendy hoera. Eigenlijk zou ik het eens nader moeten uitzoeken. Vroeger moest je daarvoor naar het gemeentearchief om daar moeizaam documenten en jaargangen van kranten en tijdschriften door te vlooien. Tegenwoordig kun je heel veel dingen gewoon thuis met je computer opzoeken. Binnen een halve minuut tover ik uit de krantenbank van het Schiedamse archief dit te voorschijn: Recepties, diners. Geef het in Hotel Rijnmond. Prima keuken. Uitstekende Service. Gezellige sfeer. Dat zouden ze tegenwoordig zo niet meer doen. Het hotel werd geopend op 1 december 1965. Het had iets zeer moderns: een counter voor de zogenaamde quick lunch, waar haastige gasten pijlsnel hun bestelling voorgezet kregen. Ze zaten op draaibare barstoelen met een rug, ook een noviteit. Lou van Rees leverde de bands, die elke zaterdagavond in de dancing speelden. Er pasten 250 bezoekers op de glazen dansvloer. Voor de openingsavond stuurde Lou van Rees drie bands, waaronder het fameuze trio Hellenique. Zoveel pracht praal en vertier vlak naast mijn huidige woning. Je wordt er weemoedig van. Zoveel hoop. Zoveel zelfvertrouwen. En nu is het hele complex maar gewoontjes. In onze ogen dan.
Maar laten we niet somberen, beste mensen. U ziet hoe gemakkelijk het tegenwoordig is om uit te zoeken wat er ooit in, om en rond Uw huis plaats vond. Begin maar eens te grasduinen op de site van het stads- of streekarchief. Of bezoek Delpher.nl, de site waar je miljoenen oude krantenpagina´s kunt doorvlooien met zoekwoorden. Een beetje spelen en experimenteren en je merkt: een kind kan de was doen. En op de achtergrond zet je dan het trio Hellenique op. Varka sto gialo 
, grote hit uit 1965.
Lees hier De opening van Hotel café restaurant Rijnmond in Schiedam.