Beluister hier de column
Afgelopen week, om precies te zijn op 27 juni, is het alweer elf jaar geleden dat mijn moeder is overleden. En ik zal het maar bekennen; Ik heb haar voor de trein gegooid! Ik weet nou niet of het een misdrijf was of een overtreding en ook niet of het strafbare feit eigenlijk al verjaard is of niet? Heb het ook niet alleen gedaan. Kreeg hulp van mijn broers Jan en Rinus en zus Jolanda, tja laat ik hen er maar gelijk bijlappen, dat doet immers elke gemiddelde kroongetuige, is ook zijn of haar taak!
Ja, ik weet het nog goed. Ze stribbelde niet eens tegen toen we haar in een grote bus meenamen naar het Plaats Delict. Het was nog een heel karwei, moesten het echt met elkaar doen, was ook best een emotioneel iets, je gooit niet elke dag je eigen moeder op de spoorrails. Maar toen het eenmaal zover was liet ze ons begaan, alsof ze er vrede mee had dat het eindelijk gebeurde na dik twee jaar eenzame opsluiting bij ons op zolder waar nooit het daglicht scheen en slechts een enkele brutale muis af en toe nieuwsgierig een kijkje kwam nemen.
Toen het eenmaal zover was keken mijn broers, zus en ik elkaar zwijgend aan om vervolgens in de richting van de stalen spoorbrug te kijken alsof we elk moment een trein uit die richting verwachten.
Het toekomstige Plaats Delict lag er verlaten bij. Op gepaste afstand stond een klein groepje getuigen want er waren meer familieleden die erbij wilden zijn als onze moeder en oma voor altijd deze haar vroeger zo geliefde plek voorgoed zou verlaten.
Annie van der Hor – Timmermans is 11 jaar geleden aan een combinatie van kanker, medische fouten en dementie overleden. En twee jaar later, op 18 september hebben wij de grote op de zolder bewaarde bus met daarin de as van onze moeder op illegale wijze uitgestrooid op het voormalige spoor bij de Hef op het Noordereiland, de plek die zij liefhad en waar ik 66 jaar geleden ben geboren. De wind nam haar zachtjes met zich mee om. Miljoenen minuscule deeltjes as zijn neergedwarreld en in het snelstromende water van de Nieuwe Maas terecht gekomen waar ze stroomafwaarts werden meegevoerd langs de Boompjes, onder de Erasmusbrug door, langs de door haar vader Jan Timmermans meegebouwde Maastunnel, langs Heijplaat waar de stoomsleper Charlois van kapitein Timmermans de in het dok gebouwde tunneldelen ophaalde en naar het Charloisse Hoofd vervoerde. Annie zwom mee met de steeds breder en woester wordende Maas, over het Scheur en de Nieuwe Waterweg naar open zee. Zo is Annie terecht gekomen in werelddelen en landen waar ze misschien heel vroeger van heeft gedroomd maar waar het oorlogskind nooit is aanbeland. Annie was 13 toen de bommen vielen en zwierf dagen lang door de brandende stad. Ze verloor haar vader in 1944. Mijn opa Jan Timmermans stierf in een kogelregen aan boord van zijn sleper toen deze vanuit de lucht werd beschoten. Annie was de vrouw van Hugo van der Hor, een eenvoudige huisschilder uit Crooswijk die zich letterlijk dood heeft gewerkt. Ik ben nu twee jaar ouder als hij is geworden.
Hoe ik mijn moeder herinner? In ieder geval met gemengde gevoelens. Liefde kon ze niet tonen, de oorlog heeft van de jonge spontane Annie een gesloten verbitterde zieke vrouw gemaakt. Soms, een echt enkele keer, heb ik de echte Annie meegemaakt. Die momenten bewaar ik diep in mij, die koester ik. Het laatste wat ik op 27 juni 2009 van haar zag waren haar mooie maar doodsbange ogen daar op dat bed in die te kleine kamer op de bovenste verdieping van verzorgingshuis de Marckenburg in Spijkenisse. Ogen die mij smekend aankeken want ze wilde niet dood. Ze was de laatste jaren te bang om te leven maar was als de dood voor de dood. Ik kan niet zeggen dat ik mijn moeder mis, maar waarom schrijf ik dan deze column? Waarom? Ja, waarom?