Column Han van der Horst – Dakloos
Ik hoef het U niet nog eens een keer te vertellen, beste mensen, want het is al vaak genoeg in het nieuws geweest, maar ik doe het toch: het aantal daklozen is de afgelopen jaren verdubbeld tot zo’n veertigduizend. Daar horen ook gezinnen met kinderen bij. Dat is tegenwoordig heel normaal. En je moet ook nog uitkijken dat de autoriteiten die kinderen niet afpakken als je om welke reden dan ook je huis en haard kwijt bent. Het loopt tegenwoordig in een razend tempo mis als je in scheiding ligt of je baan kwijt raakt. De sociale voorzieningen stellen niet zoveel meer voor. De woningnood is ongeveer net zo groot als in 1945. Dat komt onder meer omdat zoveel betaalbare woningen in de afgelopen tien jaar zijn afgebroken, zogenaamd omdat ze niet meer van deze tijd waren. Of dat er – bizarre leugen – geen vraag naar bestond. Pas nog vertelde een ambtenaar mij over een schrijnend geval: een vrouw dreigde met haar dochter op straat te worden gezet omdat de huur met iets meer dan twee euro per maand was verhoogd. Daardoor kwam haar appartement net boven het maximum voor huursubsidie. En zonder huursubsidie raakt zij onherroepelijk in de problematische schulden.
Dus zo kom je tegenwoordig op straat te staan, onder die omstandigheden. Kan U ook gebeuren.
Je wilt naar de nachtopvang maar dat gaat zomaar niet. Het aantal bedden is beperkt. Alleen als de temperatuur onder de nul graden uitkomt – bij gods gratie geldt dat ook voor de gevoelstemperatuur – dan word iedereen die zich meldt bij de opvangplekken toegelaten. Elke dag bepaalt de gemeente of het voor deze coulance niet net te warm is. Je merkt dat als dakloze meestal pas als je voor de deur staat. Het was net geen nul graden of kouder als je alsnog wordt weggetrapt.
Daarom is in Rotterdam de Pauluskerk maar weer open gesteld voor mensen die anders de hele nacht ergens op straat moeten gaan liggen, waar ze ook nog kans lopen om door een of andere overijverige lul van een handhaver te worden bekeurd, want dat mag niet he, op een bankie gaan leggen in de nacht of tegen een muur aan.
Vanwaar al deze bestuurlijke drukte? Men vreest bij de gemeente Rotterdam met groten vreze dat teveel bedden voor daklozen een aanzuigende werking zou kunnen hebben. Dan komen er maar illegalen of zwervers uit andere EU-landen op af. Voor hen geldt kennelijk het spreekwoord: vriezen ze dood dan vriezen ze dood.
Het is een godvergeten schandaal als in welke gemeente dan ook mensen op straat moeten slapen die dat niet zelf verkiezen. Dit land is rijk genoeg om elke dakloze op zijn minst zonder allerlei gezijk en gedoe een slaapplaats te gunnen. Wat nu gebeurt, is inhumaan en onchristelijk. Vandaar ook dat in Rotterdam althans de voortreffelijke mensen van de Pauluskerk zich het lot van de daklozen aantrekken. In Den Haag ligt het anders. Bewoners van de Turfmarkt in Den Haag vlakbij het stadhuis zijn wat zij terreur van daklozen noemen beu. Die dringen namelijk hun trappenhuizen binnen om zo te overnachten. De wijkagent jaagt ze dan weg maar dat biedt blijkbaar geen soelaas.
Ja, dat kweekt een overheid die onvoldoende nachtopvang biedt. U denkt natuurlijk: die daklozen hebben de hele dag niks te doen maar dat is onjuist. Je bent de hele dag bezig om plek voor jezelf te vinden. Er is geen plek waar je tot rust kunt komen. Je kunt in ieder geval niet je eigen potje koken bijvoorbeeld. Ze zijn teveel met hun eigen overleven bezig om gezamenlijk in opstand te komen tegen een maatschappij die het ze zelfs verbiedt om op parkbankjes te liggen.
Daarom kan de nette burgerij rustig slapen. Tot ineens op een onverwacht moment de wolf aan de deur huilt, de deurwaarder belt en je zelf aan de beurt brengt. Droom daar maar vast van.