Column Han van der Horst – Mermaid Brandy
Lieve mensen, ik ga niet ook eens een duit in het zakje doen over de komst van het Eurovisie Songfestival naar Rotterdam. Er zijn de afgelopen dagen genoeg duiten in het zakje gedaan en de Rotterdammers zullen over een jaar of wat merken, dat er dán heel wat duiten uit hún zakje verdwenen zijn want de stad moet er op zijn minst tien miljoen in steken. Nou ja wat maakt het uit voor een geintje, voor een gebbetje, voor paar avonden uitzinnigheid. Dat mag best wat kosten.
Nee, ik wil het over een andere kampioene heb en over een andere gemeente in onze streek: Alblasserdam en zijn trotse ingezetene Aukje Brand, die nu U dit hoort, waarschijnlijk nog aan de andere kant van de wereld zit. Of zij is op weg naar huis. De wereld kent Aukje beter als Mermaid Brandy. Zij is behalve eigenares van een nagelstudio ook professioneel zeemeermin en de afgelopen dagen maten de zeemeerminnen uit de hele wereld elkaar op de wereldkampioenschappen in Guangzhou. Dat is de moderne naam voor Kanton, een Chinese miljoenenstad vlakbij Hong Kong.
U dacht: zeemeerminnen komen alleen in sprookjes voor. Mooi mis. Het blijkt een hobby en een beroep dat wereldwijd wordt uitgeoefend. Je kunt Mermaid Brandy inhuren voor optredens in zwembaden en aquaria. Zij komt dan met staart en al schoonzwemmen, alleen of met enkele collega’s als de meerminnengroep de Sirenes. Zij kan onderwater modeshows geven. En zo maakt zeemeermin Brandy in ons allen het soort sprookjesachtige gevoelens waker waaraan in deze akelige tijd zoveel gebrek is.
En dat allemaal vanuit Alblasserdam. In een broodnuchtere streek waar de zondag nog de zondag is en ze een hekel hebben aan bijgeloof.
Toch als je in de buurt van de rivierdijken wandelt tussen pakweg de Hollandse IJssel en de Merwede, dan voel je hoe de mystiek en de geheimzinnigheid boven de landouwen dampen. Je kunt daar niet zomaar je vinger achter krijgen. Je proeft het. Je ruikt het. Of liever gezegd: je merkt het en dat grijpt je zintuigen aan. Wat dat betreft lijkt dit oude poldergebied op vulkaanhellingen in Indonesië, waar je de geest door de bomen hoort murmelen. Je hebt ook Hollandse plattelandsgoenagoena.
Iemand die dat beter aanvoelde dan ik en het mee liet spelen in zijn romans en verhalen is Sal Hamburger, die zijn leven lang de schrijversnaam Herman de Man gebruikte. Ze hebben het altijd over het magisch realisme van Gabriel García Marquéz en de sprookjesachtige manier waarop Colombia in zijn boeken figureert, maar vlak Herman de Man niet uit.
Over het algemeen vindt hij zijn locaties eerder aan de overkant van de Lek in de Lopiker- en de Krimpenerwaard, maar wat hij schrijft geldt net zo goed voor de Alblasserwaard. In zijn boeken gaat het steeds over wonderlijke gebeurtenissen, meestal rond personen die niet passen in de stugge boerensamenleving met haar rangen en standen, over buitenstaanders.
Neem bijvoorbeeld de schoonheid uit de Barre Winter van Negentig, die eindeloos op haar schaatsen ijsdanste op de Lek voor Bellevue in Schoonhoven. Hoe zij in een wak terecht kwam en onder het ijs door de rivier in de richting van de zee gesleept werd. Hoe de boeren vanaf de dijk haar dwars door het ijs konden zien, de hele wekenlange tocht lang. Ze had de ijzers nog om en was helemaal ongeschonden. Hollands magisch realisme.
Wie net als Herman de Man de stille kracht van het poldergebied tussen de grote rivieren heeft bemerkt, laat zich niet misleiden door de hand van Calvijn op het gebied. Die weet dat er meer is. Die begrijpt precies waarom juist in Alblasserdam een zeemeermin domicilie kiest die denkt wereldkampioen te kunnen worden. En ga nu maar lekker slapen, dames en heren.