22-09-2019 Column Han van der Horst – Gemeentehuizen
Lieve mensen, u weet hoe ik er over denk: gemeentelijke fusies altijd min tien. Het kost alleen maar geld. Als je niet oppast zet het college een of ander megalomaan kantoor neer in the middle of nowhere bij wijze van gemeentehuis waarna de gemeentelijke lasten omhoog moeten om de kosten op te vangen. De burger komt verder dan ooit van zijn bestuur te staan. Ambtenaren en wethouders doen allerlei ingrepen in de dorpen bij de hoofdplaats zonder dat zij enig gevoel hebben van wat de harteklop is van zo´n kleine gemeenschap. Goeree-Overflakkee, Hoeksche Waard, Lansingerland, daar hadden ze nooit aan moeten beginnen.
De politiek van Hoeksche Waard zit in zijn maag met de vele voormalige gemeentehuizen die je overal op het eiland aantreft. Wat moeten wij daar nu mee doen. Dit ligt zoals ze het zeggen op het bordje van burgemeester en wethouders en je gelooft het of niet: de ideeën liggen al klaar. Ze zijn uiteenlopend maar als je de fraaie verpakking afscheurt dan zie je meteen hoe het afloopt: daar gaan ze commercieel vastgoed van maken. Ze gaan de boel verpatsen. Ze willen het op de markt gooien. Nu zijn de prijzen van vastgoed hoog. Nou kun je centen binnen harken. Allemaal voor de burger die zijn lasten steeds maar weer ziet stijgen. Daarom moet je die gemeentehuizen kwijt op de markt.
Je zou er ook anders naar kunnen kijken. Je zou kunnen zeggen: die panden zijn ooit opgetrokken en betaald door de nu opgeheven gemeentes. Dit betekent dat de inwoners van het dorp of de dorpen die gezamenlijk die opgeheven gemeente vormden, er een soort van moreel recht op hebben. Zulke gebouwen zijn, ook al omdat zij beschikken over een kantine en een raadzaal, bij uitstek geschikt om te dienen als gemeenschapscentrum, als plek waar de dorpelingen hun eigenheid kunnen beleven op hun eigen manier. Waar ze het karakter van hun gemeenschap en hun collectief geheugen kunnen bewaren. Er zijn genoeg verenigingen die naar vergaderruimte omzien en zo´n gemeentehuis nieuw leven in kunnen blazen.
Maar het zullen wel kantoorcomplexen worden. Of ze timmeren er van die peperdure appartementen in voor jonge urbane succeskoppels die in het weekend wel uitzicht willen hebben op de akkers.
Dat lot is trouwens heel wat panden beschoren die worden afgestoten door gemeentebesturen omdat ze leeg komen te staan: scholen uit de jaren vijftig bijvoorbeeld. Daarmee wil zo´n wethouder dan koppels en jonge gezinnen uit de middenklasse binnenhalen omdat hij denkt dat de gemeenschap daarop vooruit gaat op zulke mensen. Dat die zich onmiddellijk op het dorp zullen storten in plaats van dat zij georiënteerd blijven op de grote stad waar zij werkten, waar zij studeerden, waar zich het netwerk van hun vrienden en kennissen bevindt, waar zij hun trendy levensstijl kunnen botvieren.
Daarom zeg ik: dorpsbewoners let op uw zaak. Zorg dat ze de kroonjuwelen van jullie gemeenschap niet aan de meestbiedende verpatsen waar je bij staat. Ga in een kring staan om wat je dierbaar is geworden.
Laat gemeenschapszin het winnen van hebzucht.