Column Han van der Horst – De kerstgedachten van Han!
Beluister hier de column
Lieve mensen, vandaag is het eerste kerstdag. U heeft waarschijnlijk de maaltijd al achter de kiezen. Ik zal U iets bekennen. Wij hebben ons door de reclames van de supermarkten op de televisie niet laten verleiden. We kregen daar zelfs al voor het weekend de buik van vol. In plaats daarvan heb ik mijn wereldberoemde bruine bonen soep gemaakt. Ik wil niet opscheppen maar ik word terecht de keizer van de bruine bonensoep genoemd . Voor de corona gingen wij een keer de kerstdagen doorbrengen bij een hartsvriendin van mijn lief die in de buurt van Marbella woont. Zij bleek voor kerstavond veel landgenoten en een paar Engelse kennissen te hebben uitgenodigd, die allemaal iets lekkers meebrachten. Wij konden als gasten – vond ik – niet achterblijven. En ik maakte een grote pan van mijn bruine bonensoep. Al die ballingen daar aan de Costa del Sol, nu rond de kerstdis verenigd, al die ballingen huilden in de soep en het zout van hun tranen gaf de smaak een extra cachet. Zulke soep maak ik.
Wij vroegen ons af hoeveel mensen in ons zendgebied ook de eerste kerstdag met bruine bonensoep zouden vieren. We kwamen tot het slotsom dat we vast niet de enigen zouden zijn want waar ons geluid doorklinkt, wonen misschien wel twee miljoen mensen. Toen zei mijn lief ineens: ¨Iedereen heeft het altijd over de kerstman maar ik hoor nooit iets over de kerstvrouw. Dat is waar. Met zijn baard is hij zonder enige twijfel een man. Datzelfde geldt voor zijn collega´s als ons eigen Sint Nicolaas of vadertje Vorst uit Rusland. Of de drie koningen in Spanje. Ook in Grauw moeten ze het doen met een man. Daar komt Sint Maarten.
Zouden er echt geen landen zijn waar de kinderen cadeautjes krijgen van een vrouw? Het mooie is: je kunt ook op eerste kerstdag onderzoek doen met behulp van je computer. Ik stuitte al gauw op La Befana. Dat is een goedaardige heks die de Italiaanse kindertjes bedenkt al zijn er ook wel streken waar bovendien Sint Nicolaas verschijnt. Maar dat is daar eerder een engerd die je doodsbang maakt. La Befana komt op haar bezemsteel met haar goede gaven. Niet op kerstmis overigens maar op Driekoningen, zes januari. Dat is in de nodige anden een veel groter feest dan bij ons en ik heb me laten vertellen dat het onder Grieks- en Russisch orthodoxen zelfs belangrijker is dan kerstmis. In Tsjechië, Beieren, Zwitserland en Oostenrijk bracht het Christkind geschenken. Dat was beurtelings het kindje Jezus en een meisjesengel. Ik geef toe: het is een vaag voorbeeld en het Christkind heeft veel concurrentie gekregen van de kerstman. . In Noord Italië komt behalve La Befana ook de heilige Lucia. En wel op 13 december. Haar ezeltje torst de cadeaus. De kinderen moeten vroeg naar bed. Anders strooit Lucia as in hun ogen. Daar worden ze dan blind van. Dezelfde heilige treedt ook op in Scandinavië maar daar is het meer een grote verkleedpartij. Er bestaan verschillende vrome legendes over Sint Lucia. Kern is dat haar heidense vader haar wilde dwingen tot een huwelijk. Toen een minnaar haar een compliment maakte over haar mooie ogen, stuurde ze hem die op een schaal. Vandaar dat de heilige Lucia de patrones is van de blinden. Volgens een ander verhaal zou zij voor straf in een bordeel worden geplaatst. God maakte haar zo zwaar, dat het onmogelijk was haar naar die plaats van ontucht te slepen. Ook vatte ze geen vlam zodat de beul haar tenslotte maar met zwaardhouwen om het leven bracht. Fraaie praatjes voor de kerst maar daar kom je al gauw op als je wonderdadige martelaressen voor het geloof wilt bespreken. Om helemaal dicht bij huis te blijven: in Limburg bracht vroeger de heilige Barbara cadeautjes tot zij geheel en al door Sinterklaas verdrongen werd. Haar feest was op 4 december. Ook zij kwam akelig aan haar eind. Haar vader sloot haar op in een toren om te voorkomen dat ze christen werd. Dit lukte niet. Toen zij vroeg om in haar toren een derde raam aan te brengen vanwege de heilige Drie-eenheid, één God in drie personen, heeft hij haar onthoofd. God heeft er toen voor gezorgd dat die ontaarde vader meteen door de bliksem werd getroffen.
Het valt op dat ook al deze vrouwelijke collega´s van sinterklaas in december of uiterlijk op zes januari bezig zijn. Dat wijst op een oude heidense oorsprong waar een christelijk tintje aan gegeven is. Maar hier laat ik het bij. Ik wens U allen nog een gezegende tweede kerstdag en een heel gelukkig 2025 ondanks alle kwade voortekenen. En hier is het enige kerstlied dat ik nog kan pruimen. Santa Baby. De versie van Eartha Kitt is nog niet overtroffen https://www.youtube.com/watch?v=HTCFi4l3nkY