Column Han van der Horst – Luilak in Delft met motoren
Weer wat geleerd, lieve mensen. Luilak komt ook in onze streken voor. Ik dacht altijd dat dit fenomeen beperkt bleef tot de omstreken van Amsterdam maar dat blijkt een misvatting. Ook in Gouda kent men Luilak. En in Delft wordt het wel heel groots gevierd.
Om te beginnen: wat is luilak? In de gebieden waar de traditie wordt gehandhaafd, komen jongeren op de zaterdagochtend voor pinksteren rond een uur of drie vier uit bed om op straat zoveel mogelijk lawaai te maken. Er zijn veel manieren om dat te doen. Je kunt met pannendeksels op elkaar slaan. Je kunt in de hele buurt belletje trekken. Je kunt oude potten en pannen achter je fiets binden en dan rondrijden. Je neemt je sirene mee op straat. Ik maakte er een halve eeuw geleden kennis mee toen ik nog in een studentenflat woonde in Amsterdam Noord. In die dagen paste ik nog niet zo goed op als tegenwoordig. Ik had net als elke zaterdag vergeefs geprobeerd een meisje te versieren in Lanx op de Lange Leidsedwarsstraat. Daarna was ik met veel mede ongelukkigen op dit gebied terecht gekomen in Het Okshoofd, de sociëteit van de studentensportvereniging, waar je Mick Jagger kon tegenkomen. Ik lieg niet. Tenslotte verzeilde je dan in de Witte Ballon op de Geldersekade voor een kop hoogst noodzakelijke bruine bonensoep. Ze deden niet altijd de deur voor je open maar meestal wel. Tenslotte nam ik de nachtbus naar de studentenflat. Daar bleek de toegangsdeur hermetisch te zijn afgesloten. Ik kwam mijn eigen huis niet in. Ook de brievenbussen waren dichtgeplakt. De bellen deden het niet. Ik kon niet de buurman uit zijn nest bellen. Dit was vanwege luilak want bij het feest behoorde inmiddels ook vandalisme. Het was mij al opgevallen dat veel jongeren langs de straat struinden. In menige lantaarnpaal hing een fiets. Uitgerold toiletpapier sierde de bomen. En het behoorde blijkbaar tot de gewoonte rotjes en vuil in de brievenbussen te werpen. Veiligheidshalve de beheerder had onze studentenflat in een fort herschapen en ik was fraai buitengesloten. Hoe ik uiteindelijk binnen gekomen ben, weet ik niet meer, gezien het voorafgaande, vooral in het Okshoofd.
Dat was en is dus Luilak. Bestaat al een jaar of tweeduizend want het is een heidense Friese traditie. Het zal oorspronkelijk wel de bedoeling zijn geweest boze geesten weg te jagen.
U begrijpt: dit soort tradities leiden tegenwoordig, nu we niets meer van elkaar pikken, tot klachten wegens overlast. De burgerij wil uitslapen en als daar een traditie van tweeduizend jaar geleden voor moet wijken, dan is dat geen punt van overweging.
Behalve in Delft.
Daar vindt elk jaar in de nacht van vrijdag op zaterdag voor pinksteren het evenement ¨Luilak leeft. Delft beeft¨ plaats. Van vandalisme is geen spraken. Bezitters van scooters, motoren en bromfietsen worden uitgenodigd vanaf drie uur in de ochtend met brullende motoren in kolonne door de hele stad te rijden. Vandaar dat Delft beeft. Het is een spectaculair gebeuren en heel de stad staat naast zijn nest want elke wijk komt aan de beurt.
Nu heeft de fractie van PvdA Groen Links achteraf actie geëist. In een brief aan het College wijst de partij op de aanzuigende werking van buiten zoals de PVV zou doen als het om asielopvang ging. PvdA Groen Links eist dat het college in overleg gaat met de organisatoren omdat veel burgers het feest in deze vorm niet leuk vinden. Citaat: ¨Zowel het tijdstip (3 uur in de nacht) als de hoeveelheid geluid (roept angst op van oorlog) zorgt ervoor dat veel inwoners dit evenement niet als ludiek en gezellig ervaren, maar een gevoel van angst en boosheid voelen. Hoewel de intentie ludiek is, komt deze niet bij iedereen zo over. Welke stappen wil B&W zetten om tussen deze groepen een brug te slaan?¨.
Burgemeester Marja van Bijsterveldt is een wijze vrouw. De gemeente wil niets met ¨Luilak leeft. Delft beeft¨ te maken hebben maar de organisatie ook geen hinderpalen in de weg leggen. De moterenparade veroorzaakt geen fysieke onveiligheid, zegt de burgermoeder. En – denkt ze blijkbaar – je moet nooit proberen dit soort tradities te reguleren want daar komt alleen maar ellende van.
Wie in Delft woont, wordt op de zaterdag voor pinksteren heel, heel vroeg wakker gemaakt. Dat is de prijs die je betaalt voor het wonen in deze prachtige stad.
En voor de rest niks. Nu Steppenwolf: born to be wild https://www.youtube.com/watch?v=rMbATaj7Il8