Column Han van der Horst – Richard Groenendijk ontvangt Jillis Bruggemanpenning
Lieve mensen, afgelopen woensdag woonde ik in mijn vaderstad Schiedam samen met mijn geliefde de uitreiking bij van de Jillis Bruggemanpenning aan niemand minder dan Richard Groenendijk.
Jillis Bruggeman is in 1803 voor het stadhuis opgehangen omdat hij homoseksuele handelingen had verricht. Officier van Justitie Pielat van Bulderen had geëist dat hij met het koord zou worden gestraft waarna zijn lijk in zee moest worden gegooid. De rechtbank ging zo ver niet. Na de ophanging hoefde Jillis Bruggeman niet in zee te worden gegooid. Het lichaam kwam ter beschikking van zijn familie. Er zijn nog steeds verre nazaten van hem in leven.
Jillis Bruggeman was in Nederland de laatste homo die vanwege zijn geaardheid terecht werd gesteld. Een aantal jaren terug werd er op de plek van de executie een gedenksteen neergelegd. Ook stelde men de Jillis Bruggeman penning in die jaarlijks wordt toegekend aan iemand die voor de emancipatie van de LHBTI+-gemeenschap van betekenis is. De Schiedamse wethouder Anouschka Biekman, die de penning uitreikte, gebruikte overigens de term ¨regenbooggemeenschap¨ wat ik eigenlijk een heel mooie term vindt.
Behalve de penning worden er ook drie opstekers uitgedeeld aan mensen die zich in hun eigen gemeente sterk maken voor wat ik met een derde woord maar gendergelijkheid noem al weet ik niet of die vlag de lading dekt. Woordkeus ligt ingewikkeld tegenwoordig.
De eerste opsteker ging naar Mart van de Kamp uit Gouda, een sleutelfiguur in het plaatselijke anti discriminatieforum. Zijn insteek is goed overleg ook met instanties waar je niet zo gauw de handen op elkaar krijgt voor de wensen van de regenbooggemeenschap. Gouda kent een subcultuur van zwarte kousen om het zo te zeggen en is het hoofdkwartier van de DrieStar, een heftig reformatorische hogeschool. Ook in die kringen weet Van de Kamp begrip te kweken.
Sportschoolhouder Paul van Dorst doet dat in een heel andere omgeving. Hij is de voorman van de Roze Kameraden, fans van Feyenoord dat nogal wat homohaat in de gelederen kent. Tenslotte was daar de Stichting Gay op Flakkee, die heel wat werk te doen heeft, getuige het feit dat ze in één dorp op 4 mei geen bloemen mocht leggen bij het monument voor de gevallenen. De Oranjevereniging meende dat de dorpsgemeenschap er niet klaar voor was. Daarop haalde Gay voor Flakkee er het college van B en W bij. Dat verklaarde er klaar méé te zijn. Als het zo ging, dan moest die Oranjevereniging maar een stapje terug doen en zou de gemeente zélf de herdenking organiseren. Toen bond de Oranjevereniging in. Gay voor Flakkee legde de bloemen en dit werd in brede kring gewaardeerd. Ik ontleen dit verhaal aan de woorden van wethouder Berendjan Bruggeman, die een eilandpartij vertegenwoordigt. En dat terwijl ook de SGP in het college vertegenwoordigd is.
Gay voor Flakkee kreeg die opsteker niet door een Schiedamse wethouder opgespeld maar door deze wethouder Bruggeman. Ik sloeg het gade en dacht: wat is dat bijzonder slim. De penning wordt natuurlijk uitgereikt door een wethouder van Schiedam maar voor het opspelden van die opstekers komt er een wethouder uit de gemeente van de bekroonde. Dat schept extra betrokkenheid vanuit het gemeentebestuur. Bovendien merkt zo´n wethouder dan dat hij veel eer kan inleggen met steun aan de vertegenwoordigers van de regenbooggemeenschap. Zo sla je een aantal vliegen in een enkele klap.
En ik zat trots te wezen op Schiedam dat van die tragedie met Jillis Bruggeman een triomf wist te maken. Dat mag toch wel, trots zijn op de plek waar je wiegje stond. En dan nu een toepasselijk lied: Noel Coward met Mad about the boy https://www.youtube.com/watch?v=3jjp5YCeoes .