Column Han van der Horst – We gaan nog terugverlangen naar de insecten
Ze zeggen wel eens, lieve mensen: een hamer op je duim brengt meer te weeg dan een scheepsramp in Azië. Zo heeft een vlieg twee weken lang een deel van onze dagen beheerst. Het dier had de neiging op ons neer te strijken en daar word je op den duur tureluurs van. We probeerden hem de doodstraf te geven door hem te raken met zo´n plastic tennisracket die je met een batterij elektrisch kunt laden. Zo komen bij ons al jaren muggen aan hun eind. De vlieg echt was sensorisch allesbehalve gedeprivilegieerd om het maar eens eenvoudig te zeggen en wist altijd te ontkomen. Ook een jacht met een ouderwetse handdoek leverde niets op. Sinds een paar dagen zien we de vlieg niet meer. Zeker verkast naar de buren.
Ik weet niet of U het ook merkt, maar er zitten de laatste tijd weinig insecten in huis. Die vlieg was de eerste van het seizoen. Vroeger in de jaren vijftig zat er altijd wel eentje op het vensterglas en vaker genoeg een stuk of twee. Wij sloegen daar verder geen acht op, hoewel mijn moeder van zichzelf toch buitengewoon proper was. Wij keken pas op van grote torren die soms in de vensterbank liepen. En ik was altijd verbaasd over de glazenwassers, langpootmuggen, weet ik nu, waar mensen verder geen last van hebben. Op weg van school naar huis kwam ik altijd langs de heggen van het toenmalige ziekenhuis. Op gezette tijden zaten die vol onzelieveheersbeesten. Wij namen dan lege lucifersdoosjes en jampotten mee om ze bij tientallen tegelijk te vangen. Op een dag leerden wij in de klas dat het roofinsecten waren die bladluizen bij tientallen tegelijk verslonden. Toen ik dit veel later aan mijn eigen zoontje vertelde, dacht hij enige ogenblikken na. Toen concludeerde hij: ¨Dus voor bladluizen, zijn onzelieveheersbeestjes monsters!¨
Hommels en bijen zie je ook maar sporadisch. Met de vlinders is het net zo goed slecht gesteld. Het natte weer van de laatste dagen, hoorde ik kenner Karst Veling op de radio zeggen, geeft goede hoop voor de volgende generatie. Kan wel wezen maar vroeger keken we van koolwitjes of schoenlappers niet echt op, nu wel. En het is al een hele tijd geleden dat er nachtuilen rond de lantaarns zwermden.
Ik ben niet de eerste die het zegt maar het kan niet genoeg herhaald worden: dit is geen goed nieuws. Hier klopt iets niet. Dit moet grote gevolgen hebben voor de ontwikkelingen in de natuur al was het maar omdat insecten onontbeerlijk zijn voor de bestuiving van planten en dus de vorming van zaden.
Ondertussen horen wij in de media dat de isolatie van heel Nederland op losse schroeven staat omdat er wettelijk eerst een uitgebreid onderzoek gedaan moet worden naar eventuele vleermuizen in de spouwmuren. Hun nachtverblijven en kraamkamers verdienen bescherming. Daardoor worden allen die hun woning willen isoleren, op hoge extra kosten gejaagd en als je vleermuizen in huis hebt, gaat het hele feest niet door. Dat zal voor velen een reden zijn om maar van isolatie af te zien. Ook al omdat de bezitters van zonnepanelen is aangezegd dat zij weldra de overtollige stroom die zij produceren niet meer aan het net kunnen terugleveren. Als het zonnetje behoorlijk schijnt en de panelen op volle toeren draaien, juist dan worden zij afgeschakeld omdat anders het net overbelast raakt.
Zo lopen wij met zijn allen steeds tegen nieuwe muren aan. Misschien hadden we die ene vlieg beter kunnen koesteren. Straks zijn ze weg en komen ze niet meer terug. Dan kunnen wij onze kindskinderen hoogstens een fotootje laten zien op dagen dat de brandweer en de politie ons aanraden vanwege de luchtkwaliteit ramen en deuren gesloten te houden. We gaan nog terugverlangen naar de wespen. Kennen jullie trouwens het vliegenlied van Joan Manuel Serrat? https://www.youtube.com/watch?v=Dh5r78JFPu8