Column Han van der Horst – Vertrekkende politici en fascisme
Er valt niet aan te ontkomen ook al spreek ik nu voor mensen die juist geïnteresseerd zijn in hun eigen leefomgeving. Ik moet het over de gebeurtenissen in Den Haag hebben.
U en ik dachten vast dat het vertrek Van Renske Leijten uit de Tweede Kamer een geïsoleerd incident was. Nu, lieve mensen, blijkt dat zij alleen maar een voorloopster was. Het ene kopstuk na het andere verlaat de Haagse politiek. Het afscheid van Rutte was het meest spectaculair, dat van Sigrid Kaag het meest dramatische, want zij is niet uit vrije wil vertrokken maar weggejaagd door het joelend gepeupel. Inmiddels hebben ook Wopke Hoekstra, Marnix van Rij en Carola Schouten hun vertrek aangekondigd en het lijstje is vast nog niet compleet. Iedereen wacht in spanning op Pieter Omtzigts besluit. Ik verwacht niet dat hij het doet, maar ook voor hem is het een reële optie de pijp aan Maarten te geven. Dat gebeurt als hij zelf tot de overtuiging komt dat het allemaal trekken is aan een dood paard.
Nu zult U zeggen: wat hebben wij daar in de praktijk mee te maken. In onze steden en dorpen merken we tenslotte niet veel van wat er in Den Haag wordt bekokstoofd. Dat is waar als U zonder moeite rond kunt komen en niet met kinderen van 27 of zo in huis zit omdat zij met geen mogelijkheid een woning kunnen vinden. De zoon van een goede kennis van mij – 26 en door zijn werk met computers niet van een vaste stek afhankelijk – heeft de handdoek werkelijk in de ring gegooid en is naar Turijn vertrokken waar hij in de binnenstad een prachtig appartement kon huren voor 700 euro per maand. Dit is een serieus advies aan alle ouders met te grote kinderen in huis: ze mogen zich in elk EU-land vrij vestigen. Dat is een haalbare en serieuze kaart. Veel meer dan je denkt: kijk wat er na aftrek van woonkosten aan bestedingsruimte van je salaris over blijft. En hoeveel meer woongenot je kunt krijgen. Echt waar, doen. Maak die berekening.
Wat er in Den Haag gebeurt is daarnaast van wezenlijk belang voor mensen die binnenkort zonder toeslagen – ook de energietoeslagen – hopeloos in betalingsproblemen zouden raken.
Ik kom nu terug op het vertrek van Renske Leyten. Zij gaf haar kamerzetel op vanwege de giftige sfeer in de politiek. Hoe giftig die is hebben we de afgelopen weken allemaal kunnen ervaren. En dan is er ook nog de dreigcultuur die rond een aantal politici is ontstaan en die zonder meer getuigt van een fascistische mentaliteit. Vind U dat overdreven? Vindt U dat tegenwoordig iedereen met een afwijkende mening voor racist en en nazi wordt uitgemaakt? Dan zeg ik het voor U speciaal nog een keertje: de dreigcultuur rond sommige politici getuigt zonder meer van een fascistische mentaliteit. Kijk maar op de sociale media als U het niet gelooft.
Waar komt dat allemaal vandaan? Er is een noodlottige wisselwerking gaande tussen wat men in Den Haag er van bakt en reacties daarop uit het publiek. De afgelopen maanden hebben wij gezien hoe politici van verschillende partijen met elkaar en met lobby groeperingen aan het onderhandelen waren om hun onderlinge geschillen uit de weg te ruimen en toch het idee te geven dat ze het pleit gewonnen hadden. Het ging om beeldvorming niet om de effecten van te nemen maatregelen aan de basis van de maatschappij waar U en ik wonen. Het moet acceptabel ogen, de effecten doen er niet toe. Zo is er een Wet Open Overheid gekomen die in de praktijk precies het omgekeerde bewerkstelligt. Hugo de Jonge wilde voorkomen dat kleine huisjesmelkers te rijk werden, maar zijn maatregelen hebben ertoe geleid dat er minder huizen te huur werden aangeboden en de huren in de vrije sector zijn nu hoger dan ooit. Daar heb je als woningzoekende niets aan want elk betaalbaar onderkomen is al lang en breed door anderen bezet. Je komt om allerlei redenen nog steeds niet in aanmerking voor een hypotheek en in de huursector vis je meer dan ooit achter het net.
Maar het klinkt zo mooi allemaal.
Zo maken de schijngevechten in Den Haag het land rijp voor een wederopstanding van het fascisme. En geloof me, al woon je geïsoleerd op Tien Gemeten, als het fascisme er eenmaal is, klopt het ook aan jouw deur. En het is maar de vraag of de politici van nu mans en vrouws genoeg zijn om zich tegen dat kwaad te weer te stellen. De timide reacties op het vertrek van Sigrid Kaag doen wat dat betreft het ergste vrezen. Laten we maar eindigen met een lied niet over de nacht maar over de dageraad. Brother do you share https://www.youtube.com/watch?v=eCKvfLcwL3E