Column Han van der Horst – Verboden lerarenliefde
Er vond dezer dagen in Rotterdam een nare rechtszaak plaats waarbij een leraar voor het hekje stond die een seksuele relatie had met een oud-leerlinge en daarna met haar zusje. Ze waren op de moments suprêmes respectievelijk zeventien en vijftien jaar oud. Tegen de docent – inmiddels al lang en breed op straat gesmeten – is een jaar geëist met aftrek. De uitspraak zal over een week of wat wel komen.
Er is een pikant detail: de docent in kwestie gaf les op het Guido de Brés, dat in Rotterdam en verre omstreken bekend staat als een zwartekousenschool van heb ik jou daar. Op de website staat: ¨We willen leerlingen in aanraking brengen met het ware, goede en schone in de schepping, dat wat onderzocht, gekend en gezegd is. Ook laten we hen zien hoe de gebrokenheid doorwerkt op alle levensterreinen¨. Nou dat is in het onderhavige geval wél gelukt, kun je rustig zeggen. In de rechtszaal ontvouwde zich wat er was gebeurd. De leraar in kwestie organiseerde samen met een vriend na het eindexamen een reisje voor de geslaagden en enkele oud-leerlingen. Daar was het oudste meisje – toen 17 – bij. De twee vielen op elkaar. Dat eindigde in bed. Leeftijd van de docent: 28 jaar.
De ouders waren er, zo blijkt uit de getuigenis van de vader, niet gelukkig mee maar ze maakten geen bezwaar. De leraar was ook nog kerkelijk mentor van hun dochter. Dat gaf blijkbaar vertrouwen. De relatie duurde een paar maanden. Toen gaf het meisje hem de bons. Eind goed, al goed, zou je zeggen maar weer twee maanden later zocht het jongere zusje van 15 jaar contact met de leraar. Ze wilde – zegt ze – praten over sinterklaaslootjes maar het eindigde allemaal tussen de lakens. Het kwam allemaal door frustratie, aldus de verdachte nu, hij voelde zich gehoord door een vijftienjarige.
Hij was de dans misschien ontsprongen als de zusjes geen ruzie hadden gekregen. De oudste griste het mobieltje van de jongste weg en las daar, aldus het AD, een seksueel getinte appwisseling op met de docent. Toen waren de rapen gaar. De ouders kwamen er achter. Ze deden aangifte. Meisjes vermoorde onschuld, de inmiddels voormalige docent als zondebok in het verdachtenbankje. Hij verweert zich. Die zeventienjarige is volgens hem door de wol geverfd, de seks met de vijftienjarige verkeerd. Daar wil hij als reformatorisch christen kennelijk wel boete voor doen.
Dit alles deed mij denken aan mijn eigen middelbare schooltijd in de jaren zestig van de vorige eeuw. Dat waren de dagen van het jongerenoproer en een soort culturele revolutie. Toen had er geen haan naar gekraaid. Of liever gezegd: er was zeker geen rechtszaak van gekomen. Het gebeurde in mijn omgeving regelmatig dat leraren – na haar eindexamen, dat wel – ineens gingen samen wonen met een leerlinge. In het hoger onderwijs was het helemaal niet vreemd als docenten iets begonnen met studenten. Dat leidde regelmatig tot veel ellende maar ook tot zeer stabiele relaties die een leven lang duren. Ik kan er in mijn omgeving zo twee opnoemen. Ik herinner mij ook dat zo halverwege de jaren zeventig twee leerlingen van de Kweekschool met den Bijbel op de Beukelsweg elkaar op de naburige spoordijk bekenden, zoals de bijbel het formuleert. Ze wisten niet dat zij vanuit de lerarenkamer zichtbaar waren. Toen is het alle leerlingen van die school formeel verboden de spoordijk ooit nog te betreden.
Was het allemaal beter, vrijzinniger en milder? Ik denk het niet. Tegenwoordig hebben mensen er grote moeite mee als een superieur iets seksueels begint met een ondergeschikte. Te gemakkelijk komt er immers dwang in het spel, al dan niet expliciet. De ondergeschikte kan tenslotte denken: laat ik maar toegeven. Straks sta ik nog op straat of krijg ik een reeks onvoldoendes. Wat vroeger normaal was, waar vroeger hoogstens besmuikt en misschien zelfs lacherig naar gekeken werd, daar verlies je tegenwoordig je baan om. Of je komt voor de rechter. Achteraf moet ik zeggen: toch is dat beter. Hier is Judy Garland: on the bumpy road to love. https://www.youtube.com/watch?v=A4aXsmDXYKU