Column Han van der Horst – Waanzin met vuilnis in Lansingerland
Beluister hier de column
Lieve mensen, soms komt het voor dat gemeenteraden en colleges door waanzin worden bevangen. Zij nemen dan krankzinnige maatregelen. Dat is nog tot daaraan toe, maar soms blijkt die waanzin besmettelijk. Dit kán het geval zijn met iets wat de gemeente Lansingerland de burgers heeft geflikt.
Voor we ter zake komen, eerst eens kijken wie daar de dienst uitmaken. Men heeft in deze samenvoeging van de dorpen Bergschenhoek, Berkel en Bleiswijk – samen iets meer dan 64.000 inwoners – vijf wethouders, die behoren tot de partijen D66, ChristenUnie, WIJ Lansingerland en Leefbaar 3B. Dan weten ze in Lansingerland vast waar ze bij de volgende raadsverkiezingen beter niet op kunnen stemmen. Over de gemeentereiniging gaat Michiel Muis van D66. Hij zal de kwaaie pier zijn in het vervolg van mijn betoog. Treffend detail overigens: in het college zetelt ook Simon Fortuyn, de jongste broer van Pim Fortuyn. Op de website van de gemeente heeft hij een speciale link voor mensen die hem willen uitnodigen voor feesten en evenementen.
Nu dan de krankzinnigheid waar het hier over gaat: in Lansingerland moet je voortaan per keer betalen voor het daadwerkelijk weggooien van vuilnis. Het openen van een ondergrondse vuilcontainer met een persoonlijk pasje kost een euro 68. Het legen van een afvalcontainer kost van drie euro 92 tot zes euro 73 afhankelijk van de omvang. Zijn de burgers van het geteisterde Lansingerland daarmee uit de kosten? Nee, ze betalen daarnaast ook nog eens 226 euro 21 per jaar afvalstoffenheffing. Wethouder Michiel Muis, deze ridder van het noodlot, noemt dit Diftar, afkorting van gedifferentieerde afvalheffing.
In Pijnacker Nootdorp is inmiddels al alarm geslagen. Men vreest daar dat de inwoners van Lansingerland hun vuilnis massaal naar de containers van deze buurgemeente brengen want daar is het gratis. Er moet daarom – vindt een raadslid – bij hen ook een slot op komen.
Het is natuurlijk nog gemakkelijker het vuilnis gewoon op straat te flikkeren. Dan gaat Michiel Muis natuurlijk dreigen en naast de nu al aangestelde afvalcoaches boa’s inzetten maar die kunnen niks als je er maar voor zorgt, dat er in het vuilnis geen enveloppes of zo zitten met je adres erop. Ze zijn op het raadhuis – kosten: veertig miljoen – gek genoeg de hele gemeente vol te hangen met camera’s maar dan zet je gewoon een bivakmuts op. Dat doen ervaren hooligans ook en maatregelen zoals die van Michiel Muis, maken elke nadenkende brave burger tot een hooligan.
Nu de krankzinnigheid en wat daarentegen normaal is. Het probleem van veel politici – en dus ook van het fenomeen Michiel Muis – is dat ze met hetzelfde middel verschillende doelen willen bereiken. Vroeger hing boven mijn bureau een foto van een Amerikaanse adelaar met doordringende blik. Daaronder stond: focus: wie op twee konijnen tegelijk jaagt, vangt er niet één. Het doel van de gemeentereiniging is een reine gemeente.
Michiel Muis wil daarnaast een milieuprobleem oplossen. Dit land produceert teveel afval. Hij denkt: als je de vervuiler laat betalen, dan gaat die vanzelf wel minder afval aanbieden. Dus voeren we een stevig bedrag in per aangeboden zak of container. Dat lijkt logisch maar is het niet.
Burgers hebben nauwelijks invloed op de hoeveelheid vuilnis die ze aanbieden. Het valt mij altijd op hoeveel plastic rotzooi ik per week verzamel. Dat komt omdat onze dagelijkse boodschappen bijna allemaal in plastic verpakt zijn of anders in bedrukt papier. Daar zou ik misschien iets tegen kunnen doen door naar de biologische winkels te gaan maar daar hebben de meeste mensen onvoldoende geld voor. Michiel Muis voert zijn strijd aan het verkeerde front. Hij – of liever gezegd de landelijke politici van zijn partij – moeten bij de producenten en verpakkers van voedsel zijn, niet bij de consumenten.
Veel mensen beleven tegenwoordig moeilijke tijden. Ze staan met hun rug tegen de muur vanwege de golf prijsstijgingen die door loonsverhogingen lang niet worden gecompenseerd. Onder deze omstandigheden is het rationeel je vuilnis niet meer aan te bieden bij de gemeente. Michiel Muis krijgt een vuilere openbare ruimte. Dat komt uitsluitend omdat hij niet één enkel doel najaagt maar op twee konijnen tegelijk. Hij vangt er dus niet een.
Je ziet dat probleem van bijplaatsingen trouwens in elke gemeente waar een slot komt op de afvalcontainers. In grote steden gebeurt dat bijvoorbeeld door de duizenden inwoners die daar niet staan ingeschreven, bijvoorbeeld omdat zij illegaal zijn. Nu kun je zeggen: die horen er ook niet maar dan moet je niet verbaasd staan hun vuilnis op straat te vinden. Nogmaals: streef als politicus met een maatregel één doel na en niet vele tegelijk want je oogst dan ongewenste toestanden. Gegarandeerd.
De gemeente Lansingerland heeft zichzelf en de buurgemeentes met een milieuprobleem opgezadeld. Zo eenvoudig ligt dat. Als je een schone stad wilt, zorg dan dat de mensen hun afval gemakkelijk kwijt kunnen. Je laat dat betalen via een afvalstoffenheffing. Daarbij valt te overwegen burgers met een laag inkomen , bijvoorbeeld tot 120% van het minimumloon, korting te verlenen. Dat zou wel zo sociaal zijn. Laat burgers nooit per zak betalen want dan werken ze die zak op de braverikken na elders wel weg. En nu de vuilnismannen, – the Trashmen met Surfin bird. Denk aan de meeuwen die de vuilniszak open pikken. https://www.youtube.com/watch?v=9Gc4QTqslN4