Column Han van der Horst – Kiezen
Beluister hier de column
Lieve mensen, op het gemeentekantoor zijn de onderhandelingen over het nieuwe college al een week gaande. De kans is groot dat U zich daar geen biet voor interesseert. Zo ongeveer de helft van de stemgerechtigden is bij de raadsverkiezingen niet op komen dagen. In een aantal gemeentes bij ons in de omgeving is dat cijfer nog een stuk ongunstiger met als koploper Rotterdam waar net geen veertig procent van de kiezers de gang naar het stembureau maakte. Ik deed dat wel en bewaar als herinnering daaraan een klein rood stempotloodje. Vanwege de coronamaatregelen kreeg elke kiezer een nieuw exemplaar. Het was de bedoeling dat je dit mee naar huis nam.
Goed, één tegen twee dat het U allemaal niks kan schelen. Ze zoeken het maar uit. U hebt wel wat beters te doen. Straks staan de bollen weer in bloei. Wie weet zijn de eerste Oekraïense moeders met kleine kindjes al bij U in de buurt gearriveerd. Het nieuws kolkt om de woonkamer heen.
U verwacht nu een licht bestraffende voortzetting van dit praatje. U hebt niet meegedaan. U hebt geweigerd invloed uit te oefenen. U hebt daarmee de komende vier jaar het recht van spreken verloren. In Oekraïne wagen de echtgenoten van die moeders met die kindjes elke dag hun leven voor een recht, dat U achteloos terzijde schuift. Enzovoorts.
U krijgt dat van mij niet te horen. Wij zien op het gemeentelijk vlak een enorme politieke versplintering. Naast de landelijke partijen dienen zich tal van lokale groeperingen aan die vaak genoeg een of meer zetels scoren. Over het algemeen hebben zulke nieuwkomers weinig goede woorden over voor de zittende gemeentepolitici: die laten zich sturen door Den Haag. Die stellen de wensen van de burger niet centraal. Daarom wordt het tijd ze aan de stembus een poepie te laten ruiken.
Aan de andere kant: al die vogels van zulke uiteenlopende pluimage blijken het in tachtig procent van de gevallen volkomen eens. Zij mopperen misschien wel maar als puntje bij paaltje komt, volgen zij toch trouw de lijn van het college. Confrontaties hebben vooral te maken met persoonlijke ruzies of ideologische kwesties. Over de praktische gang van zaken bestaat een grote mate van overeenstemming.
Met die praktische gang van zaken wordt U als burger geconfronteerd. U ziet dan ook het verschil niet. Of Jantje op het kussen van de raad zit dan wel Pietje of Eleonora, maakt in uw ogen weinig uit. Er zijn vele kandidaten die elkaar onderling bestrijden maar er valt niets te kiezen met een grote K. Het is een rationele beslissing bij raadsverkiezingen de stembus te mijden.
Het is ook niet juist dat je dan vier jaar je mond moet houden. Integendeel. Met je stem wettig je de macht van de lui in het gemeentekantoor. Meedoen met verkiezingen houdt een erkenning in van de gevestigde orde. Als de gemeente jou en je buurt straks iets krankzinnigs oplegt, zegt ze er meestal bij dat we met zijn allen deze waanzin democratisch hebben afgesproken. Ze hebben niks met U afgesproken. U hoeft zich niet te laten kisten door de boven U gestelden. Juist omdat U ze niet gekozen hebt.
Goed beleid komt tot stand in een breed maatschappelijk debat. College en Raad komen daar in de laatste fase aan te pas. Tenminste als het goed is. U hoeft helemaal niks over U heen te laten komen. Er zijn veel manieren om te protesteren en macht te laten zien. Waar ik wel een hekel aan heb, zijn mensen die zeggen: ¨Ze doen toch wat ze willen. Je kunt wel protesteren maar dan word je alleen maar extra gepakt. Noem mijn naam niet. Mijn naam is Haas. Je ken er toch niks aan veranderen. Of: Rutte ken goed voor ze eigen zorgen. Dan ken hij ook goed voor mijn zorgen.
Zulke mensen verdienen ten volle wat ze overkomt. Neem me niet kwalijk maar zo denk ik erover. Wees jezelf. Spreek je uit. Laat je niet kisten. Ze zullen er nog spijt van krijgen. Blijf woedend. Net als Katharine Mehrling: met jou loopt het net zo af. https://www.youtube.com/watch?v=kEOq1bB4Ktw