Column Han van der Horst – Dr Strangelove
Lieve mensen, u weet, ik heb de zeven kruisjes al duidelijk achter de rug. Dan ga je juist onder deze omstandigheden aan vroeger denken. ¨O hemel¨, zegt u nu, ¨Hij begint over de Cuba crisis¨. Dat is niet het geval. Ik denk wel aan mijn jeugd en dat ik mocht opblijven als vader of moeder jarig waren. Dat was natuurlijk geweldig. Aan de andere kant begon ik mij wel te vervelen als de familie eindeloos over onderwerpen discussieerde die ik niet zo goed begreep. De tantes hadden het over huishoudelijke aangelegenheden terwijl de omes het wereldgebeuren doornamen. Van dat wereldgebeuren kwamen rare flarden binnen die ik mij nog herinner. Zo zei mijn oma eens tegen mij toen ik – zoals zij het noemde – onverbierlijk was: ¨En als je zo doorgaat sturen we je naar Hongarije. Daar moet je met handgranaten gooien¨. Ik had geen idee wat dat waren maar een handvat moesten ze wel hebben, bedacht ik mij. Dit standje staat mij nog helder voor de geest en het zal wel met de Hongaarse opstand van 1956 te maken hebben. Maar goed: terug naar die verjaardagen. Op een gegeven moment riep altijd wel een of andere ome uit: ¨Straks valt er een atoombom op je kop en dan is alles afgelopen. Iedereen leefde in de jaren vijftig zijn leven. Mijn ouders, mijn omes en mijn tantes waren dankbaar dat zij het elk jaar een beetje beter kregen – een klein beetje maar, de grote klap kwam pas in de jaren zestig – maar toch was de angst voor de atoomoorlog reëel. Jonge mannen moesten achttien maanden in dienst om getraind te worden voor als de Russen kwamen.
Nog niet in mijn leven is de dreiging van een atoomoorlog zo reëel geweest. Toch hoor ik er in mijn omgeving weinig over. Niemand zegt bijvoorbeeld: ¨Ik wacht nog even met die stifttanden tot ik zeker weet dat het zin heeft. Straks geef je duizenden euro´s uit en dan krijg je alsnog een atoombom op je kop¨. Ook hoor je niks over rust in winkelcentra omdat mensen grote aankopen uitstellen tot het einde van deze crisis.
De afgelopen dagen zat ik mij af te vragen waarop ik nou een atoombom zou gooien als zich op mijn bureau zo´n rode knop bevond in plaats van een oplader voor de smart watch. Ik ben een keurig iemand en niet te vergelijken met Vlamimir Poetin. Ik zou nooit de eerste zijn. Die Poetin, die kan je best toevertrouwen dat hij met een atoomraket Rotterdam wegvaagt. De haven is tenslotte onmisbaar voor de bevoorrading van Europa en de aanvoer van wapentuig voor onze soldaten. Goed, Poetin doet dat. En nou ik. Of U?
Wat zou U doen? Zou U terugslaan? Of zou U denken: wat ons ook overkomt, dit is onaanvaardbaar. Uw vinger blijft boven de rode knop zweven. Daarna wacht U op de dingen die komen gaan. Dat is ongetwijfeld Poetin als wereldheerser maar U hebt niet de mensheid uitgeroeid.
Of U doet het wel. Ik zou het wel doen geloof ik. Althans in eerste instantie. En dan? Moskou? Sint Petersburg? Omsk? Vladiwostok? Moermansk? Of allemaal tegelijk? Een heel zware bom op het goeddeels onbewoonde Nova Zembla gooien zodat deze eilanden duizenden jaren niet betreden kunnen worden? Als een een laatste heel serieuze waarschuwing in de hoop dat Poetin door zijn omgeving wordt afgezet. Daarna kunnen we dan onze wonden likken en een toekomst van wereldvrede tegemoet gaan. Ja een mens bepeinst de gekste dingen. Zou er trouwens een omroep zijn die nu durft The Day after te programmeren? Destijds in de jaren tachtig maakte die film heel veel indruk. Het gaat over wat er gebeurt rond de Amerikaanse stad Kansas City als daar twee atoombommen zijn gevallen. Hm, ben ik toch niet voor in de stemming. Meer voor dat meesterwerk van Stanley Kubrick, dr. Strangelove. Ik zal het einde verklappen: de doctor drukt wel degelijk op de knop. Dan breekt het einde der wereld aan. De paddestoelwolk verheft zich en we horen in het geluidsspoor van de film alleen maar Vera Lynn met de grote hit uit de Tweede Wereldoorlog We´ll meet again https://www.youtube.com/watch?v=s4VlruVG81w