ITEM Han van der Horst – Oekraïne de gevolgen & Cheer up, carry on!
Lieve mensen, ik weet niet of we dit met elkaar gemeen hebben maar mijn kop staat naar heel andere dingen dan de gebeurtenissen of de toestanden bij ons in de buurt. Op de een of andere manier is het toch moeilijk aan de oorlog in de Oekraïne te wennen. Wellicht omdat het allemaal zo in de buurt is. Ik ben niet de enige die het zegt maar ik doe het nog maar een keertje. Kiev ligt dichterbij dan onze zonbestemmingen in Zuid-Spanje of Griekenland of Turkije. Veel dichterbij. Je komt mensen tegen, als die als die de televisie aanzetten, kijken ze alleen nog maar Netflix. Zij sluiten hun ogen voor alle misère want je wordt er alleen maar akelig van en je kunt er toch niets aan doen. Als het hierheen komt, dan zijn we hoe dan ook met zijn allen het haasje. Dan maakt het niet uit wat je van te voren hebt gedaan: de hele dag naar de extra Journaals kijken of carnaval vieren.
Voor zulke standpunten valt het nodige te zeggen. Vooral als je ervan uitgaat dat er niets aan de noodlottige ontwikkelingen te veranderen valt. Toch is dat – veroorloof mij het zo krachtig te zeggen – niet erg verstandig. Er staat ons in onze steden en dorpen heel wat te wachten, waar we wel degelijk iets aan moeten doen. Als ik ergens wethouder was, zou ik op stel en sprong binnen mijn dienst breed overleg van start laten gaan om voorbereid te zijn op allerlei noodsituaties. Wat nu gebeurt is niet alleen van wereldbelang maar ook een plaatselijke zaak.
Natuurlijk bestaat de kans dat het allemaal met een sisser afloopt maar die is klein. Over drie maanden wordt ik 73 en ik heb mijn leven lang de wereldvrede nog nooit zo acuut in gevaar gezien. De Cubacrisis van de jaren zestig lijkt er een beetje op. Toen dreigde president Kennedy met een atoomoorlog als Rusland niet de raketten die het op Cuba wilde installeren zou terugtrekken. Dat deed Moskou nadat Kennedy op zijn beurt had toegezegd Amerikaanse raketten uit Turkije weg te halen maar het was kantje boord. Mijn moeder maakte zich grote zorgen. Dat kon je zien aan het feit dat zij de hele dag met haar schoenen aan in huis liep. Dat had ze overgehouden aan de oorlog. Je kon dan bij luchtalarm meteen weg vluchten. Ze deed het weer toen de Vlaardingse superfosfaat in brand stond. Daar kwamen zware gifwolken uit die door de stand van de wind tussen de dorpen van het Westland heen naar zee woeien. Was de windrichting anders geweest, dan hadden er tienduizenden slachtoffers kunnen vallen.
Dit is weer zo’n situatie. We moeten bij wijze van spreken te allen tijde onze schoenen aanhouden. Ook als het conflict tot de Oekraïne beperkt blijft.
We moeten er rekening mee houden dat onze gemeentes op grote schaal Oekraïense vluchtelingen binnen hun grenzen krijgen. Het smoesje van opvang in de regio gaat niet op want we zijn de regio. Er is nog geen begin van een effectieve voorbereiding op zo’n leger, dat we ook nog zullen moeten voeden en kleden want hun eigen Oekraïense geld is geen cent meer waard. Dat is niet het enige. Wij krijgen ook te maken met een verdere sterke stijging van de energieprijzen. Daardoor komen nog veel meer medeburgers in grote moeilijkheden dan nu al wordt verwacht. Wij staan oog in oog met een grote sociale crisis. Die kunnen we niet op zijn beloop laten. Anders ontstaat er chaos en opstand. De solidariteit met Oekraïne is groot maar niemand laat zich omwille van Kiev het huis uit zetten omdat de rekeningen niet meer betaald kunnen worden. Hier is ingrijpen door de overheid noodzakelijk en dat zal ook op plaatselijk niveau moeten gebeuren. Tegelijkertijd is er een onmisbare rol voor wat ze met een deftig woord de civil society noemen, de georganiseerde burgerij: van sportclubs tot vakbonden en werkgeversclubs. Bid voor de sisser waarmee het zal aflopen maar zet nu vast de contouren neer voor de maatschappij die we over een paar maanden zullen hebben. Luister nu naar een nogal passend lied van tachtig jaar geleden. Judy Garland zingt Chin up, Cheerio. Carry on
Chin Up! Carry on! Chin Up! Cheerio! Carry On! | Babes on Broadway | Warner Archive – YouTube