Column Han van der Horst – Vuilnis: Kritisch op pasjes van vuilcontainers
Lieve mensen, ik wil het vandaag met U hebben over een zaak die U rechtstreeks in uw portemonnee raakt. Dat is het ophalen van het vuilnis. Daar betaalt U een behoorlijk bedrag voor. Een gezin is al gauw veel meer dan 300 euro per jaar kwijt aan afvalstoffenheffing. De gemeente int dat geld en sluit vervolgens een contract met een of ander particulier bedrijf dat het vuilnis daadwerkelijk inzamelt. Dit gebeurt op allerlei manieren maar er zit één constante in: het wordt de burger op steeds moeilijker gemaakt van zijn vuilnis af te komen. Dat is gebaseerd op een foute in ambtenarenkringen heersende gedachte, namelijk dat de burger dan bewuster wordt van de hoeveelheden afval die hij aanbiedt en daardoor minder weggooit. In de gemeenten Albrandswaard, Ridderkerk en Barendrecht heeft dit geleid tot een heel contraproductieve maatregel: alle burgers hebben bij wijze van toegangspas een chipkaart moeten kopen waarmee ze de voor hen bestemde vuilcontainer kunnen openen. Prijs: een euro vijftig per lading maar als ze een bepaalt minimum aan vuilniszakken niet overschrijden, krijgen ze een paar kwartjes korting. Dankzij de chipkaart wordt ieders gebruik nauwkeurig in de computer opgeslagen. U denkt: dan zal de afvalstoffenheffing wel verdwijnen of enorm naar beneden gaan. Nou, vergeet dat maar.
Gevolg: burgers gooien hun vuilniszakken niet meer in de afvalbak maar ergens anders. De meer milieubewuste onder hen brengen ze naar Rotterdam waar iedereen zijn vuil nog in de containers kwijt kan zonder chipkaart. Ambtenaren klagen over afvaltoerisme. Gemeentes dreigen met boa’s, boetes en camera’s. Straks krijg je de politie nog over de vloer omdat je al te weinig vuilniszakken hebt weggegooid. Hoe kan dat nou, mevrouw?
Het probleem van gemeentes is dat ze al te vaak met één maatregel verschillende doelen willen bereiken. Dat gaat altijd fout. Het doel van de gemeentereiniging is de gemeente reinigen, niet het opvoeden van burgers of het geven van lesjes in het kader van: “De vervuiler betaalt”. Dat leidt namelijk zonder meer tot grote hoeveelheden zwerfafval. Dit valt niet te voorkomen tenzij je er een soort Noord-Korea van maakt. Om te beginnen wonen er in onze streek heel veel mensen die niet ingeschreven staan bijvoorbeeld omdat ze illegaal zijn. Die krijgen geen eens een chipkaart of pasje. Die moeten hun vuil wel op straat gooien. Dat geldt ook voor de vele burgers die op zwart zaad zitten. Als je nog een tientje over hebt voor de week – en dat is niet vreemd in dit zogenaamde welvaartsparadijs – ga je echt niet een euro vijftig vergooien aan het openen van de vuilniscontainer. Dit systeem werkt niet want het geeft de verkeerde prikkels. Ook leidt het tot hoge kosten voor opsporing. Het is een slecht idee. Dan: de burger kan zeer weinig invloed uitoefenen op de hoeveelheid vuilnis die hij aanbiedt. Ik sta altijd verbijsterd over de hoeveelheid plastic en karton die ik moet weggooien. Noodgedwongen: want de meeste artikelen in de supermarkt worden op die manier verpakt. De gemiddelde burger is op supermarkten aangewezen want geen bakfietsmoeder- of vader. Het heeft dus geen enkele zin het mensen lastig te maken van vuilnis af te komen. Je bereikt er alleen maar mee dat de burger zijn kont tegen de krib gooit en eigen oplossingen zoekt. Mijn zegen hebben zulke burgers.
De afvalstoffenheffing moet met die enorme bedragen genoeg opleveren om een efficiënte inzameling van huisvuil te financieren. Via vuilnisbakken en containers zonder chipkaart. Doe één ding tegelijk. En, mensen, let goed op of bij U in de gemeente raadsleden en wethouders zijn die het voorbeeld van Albrandswaard, Ridderkerk en Barendrecht willen navolgen. Volgend jaar zijn er raadsverkiezingen. Dan kunt U ze misschien nog net wegstemmen. En om toch positief te eindigen: hier de meest geliefde vuilnisman aller tijden, Johan Kaart in zijn rol van vader Doolittle in My Fair Lady. Als ‘t effe kan….https://www.youtube.com/watch?v=SVot_S4OJlI