De Late Avond

Beluister hier de column

Bijna 7 miljoen mensen hebben maandagavond 16 maart 2020 gekeken naar de herverkiezingsfilm van Mark Rutte op TV. En ik was daar één van! Was ik voor aanvang van de eerste toespraak van een minister-president sinds 47 jaar nog sceptisch en argwanend gestemd, gaandeweg zijn toespraak sloeg dit om in bewondering maar ook in angst. Niet dat Rutte met zijn woorden paniek zaaide, beslist niet. Zijn toon was rustig van aard en zijn woorden met zorg gekozen. Zelfs aan zijn mimiek viel niets af te dingen of het moet zijn dat voor het eerst sinds hij premier van Nederland is die verschrikkelijke oor-tot-oor glimlach eens niet te zien was, maar dat was een louter prettige bijkomstigheid. Nee, die angst werd ingegeven door de wetenschap dat de wetenschappers het ook (nog) niet weten hoe we dit moeten oplossen.

Ik ben geen fan van Mark Rutte maar ik moet hem twee zaken nageven; in de turbulente jaren die de wereld achter zich heeft liggen en waar andere wereldleiders zich in hun toespraken richting het volk vaak hebben bediend van oorlogsachtige retoriek, Rutte dit altijd achterwege heeft gelaten, op dat ene ‘rot zelf op joh’ zinnetje richting Geert Wilders na dan waar hij zich helaas niets van aantrok. Het andere is de wijze waarop hij met zijn toespraak het politiek polariserende Nederland heeft weten samen te smelten tot een eenheid die nu samen het probleem dat corona heet, gaat aanpakken.

Wilders – ja weer hij – heeft nog wel even tegengestribbeld en geroepen dat het kabinet Rutte de zaak niet serieus nam door niet direct ook alle scholen te sluiten, maar ook het meest dwarse kereltje uit de klas heeft zich – voorlopig wel te verstaan – schoorvoetend achter de voorgestelde aanpak geschaard. En zo hoort en moet het ook beste luisteraars. Ik complimenteer Wilders daar ook mee en al die anderen die Rutte in andere tijden het liefst een paar politieke pijlen in het paars-oranje hart hadden geschoten en geloof mij, dat zijn geen pijlen van Amor, de God der Liefde.

Alleen eenheid en eendrachtige samenwerking kan ons uit deze crisis halen, mensen levens redden en de economie straks weer uit het slob halen. Wie had dat ooit gedacht; van lijder met een lange ij naar leider met e-i. Mark Rutte, de Vader des Vaderlands. In tijden van nood, chaos en vertwijfeling heeft een land, een volk, een krachtige leider nodig, geen populist!

Ik moet er nog aanwennen dat die krachtige leider Mark Rutte heet maar wil er al wel in geloven. Het begin is er… een krachtige toespraak zonder opsmuk en zonder partijbelang. Rutte heeft laten zien boven alle partijen te staan. Of dat zo blijft? De tijd zal het leren. Tot dan krijgt hij van deze oude socialist het voordeel van de twijfel !

Nog één ding; De Schengenlanden sluiten de Europese grenzen. Dat is zondermeer noodzakelijk om het corona-virus in te dammen en hopelijk na verloop van tijd ook te stoppen. Maar laten we alsjeblieft niet de mensen aan de andere kant van deze politiek bepaalde grens vergeten en in de steek laten. Doen we dat wel dan verliezen we niet alleen ons fatsoen en geweten maar zullen we de strijd tegen het virus uiteindelijk gaan verliezen want dit is een probleem van ons allemaal; arm, rijk, atheïst, christen of moslim, zwart, wit, geel of rood. Misschien, heel misschien gaat Corona niet de mensheid vernietigen maar juist redden!

Beluister hier de column

Beste mensen, onze relatie is ideaal voor deze krankzinnige tijd. We houden sociale afstand. Op geen enkele manier kunnen we elkaar met de vochtpartikeltjes uit onze keel bereiken. Handen schudden is onmogelijk. U hoort alleen mijn stem. Ik kan U besmetten met mijn verhalen maar niet met mijn ziektekiemen. Virologen knikken instemmend als zij merken hoe wij met elkaar omgaan. We zitten allemaal in onze eigen kamers. Daar zullen we de komende tijd minder dan ooit uit komen en we weten niet hoe lang die komende tijd zal duren. Hoeveel maanden we nog klem zitten terwijl om ons heen de maatschappij bevriezingsverschijnselen vertoont.

Daarom, dames en heren, wil ik U vandaag iets te lezen aanraden, een boek voor deze tijd. De gedachten gaan dan allereerst uit naar de al uit 1947 daterende roman “De Pest” van de grote Franse schrijver en verzetsheld Albert Camus. Toen de kinderen op de middelbare school nog massaal eindexamen Frans deden, zetten ze het vaak op hun leeslijst. Die mensen zijn nu oud net als ik en misschien denken ze nog wel eens aan de figuren uit dit boek, die – opgesloten in de Algerijnse stad Oran – zich een houding moeten geven tijdens een enorme pestepidemie. Maar over dat boek wil ik het vanavond niet hebben. Dat komt nog wel eens.

Ik wil een spannende science fiction aanraden, die ons bovendien allemaal te denken geeft. Dat boek verscheen in 1991 voor het eerst en de auteur heet Connie Willis. Ze is inmiddels 74 jaar maar dat doet er niet toe. Titel in het Engels: Doomsday Book en in de Nederlandse vertaling Zwarte Winter. De uitgever is Luijtingh Sijthoff.

Zwarte Winter is een verbijsterend actueel boek. Connie Willis plaatst het verhaal in 2050, dertig jaar na onze tijd dus en in Engeland heerst een epidemie die als twee druppels water lijkt op wat we nu meemaken met Corona. Compleet met gesloten scholen, lockdowns en quarantaines. Bij de afdeling geschiedenis van de Universiteit van Oxford hebben ze nauwelijks tijd voor wat er buiten de muren allemaal gebeurt. Ze zijn bezig met een tijdmachine zodat historici eindelijk naar het verleden kunnen terugkeren om met eigen ogen belangrijke gebeurtenissen te zien. De heldin van Zwarte Winter, Kivrin zal voor haar afstudeeronderzoek naar 1320 gaan. Maar de technicus van de tijdmachine krijgt griep, voelt zich beroerd en maakt fouten. Kivrin komt niet in 1320 terecht maar in 1949 als in Oxford en omgeving de
builenpest woedt. De mensen sterven als ratten.

Het boek speelt voor een deel in 1349 en voor een deel ik zal maar zeggen in onze tijd. Vanwege de pest in het verleden en de corona-achtige ziekte in het heden, zijn er verrassende parallellen tussen de dilemma’s waar Kivrin in de middeleeuwen voor komt te staan en die in het Oxford van nu, waar ze de tijdmachine op orde proberen te krijgen. Bovendien moet Kivrin iets verzinnen om te laten weten wanneer en waar ze zit. Anders moet ze de rest van haar leven in de middeleeuwen doorbrengen als de pest haar niet wegsleept. U merkt, dat is een bloedspannend verhaal en ik vertel een heleboel niet om die spanning te bederven. Maar er zitten ook diepere lagen in, levensbeschouwelijke. Het gaat heel nadrukkelijk ook over ethiek, menselijkheid en waartoe de naastenliefde gebiedt.

Hoe gehoorzaam moet je zijn aan de voorschriften van de overheid? Hoe ver gaat zelfopoffering? Wat mag je maximaal van iemand vergen? Hoe blijf je overeind als je met legen handen staat? Hoe beïnvloedt de ramp om je heen het geloof? Er komt een pastoor in het boek voor, die uiteindelijk besluit de pestslachtoffers zo massaal mogelijk een nette katholieke begrafenis te geven want dat is de enige liefdesdaad waar hij nog toe in staat is. En wat moet Kivrin doen? Hem in de steek laten? Zijn werk overnemen in plaats van terug te keren naar het Oxford van de tijdmachine? Wat is uiteindelijk de menselijke plicht?

Een heftig boek voor deze tijd, mensen. En ook nog een inspiratiebron voor geestelijken die van de week zitten te worstelen met hun eerste online-preek voor de camera. Eerlijk waar. Een prachtig boek. Connie Willis Zwarte Winter of in het Engels Doomsday Book.

https://www.bol.com/nl/f/zwarte-winter/30537095/
https://www.goodreads.com/book/show/24983.Doomsday_Book

Beluister hier de column

Dit is op voorhand een domme, hele domme column. Eigenlijk zou u er niet naar moeten luisteren of weigeren deze te lezen. Maar als u, minstens net zo eigenwijs bent als ik beste luisteraars/lezers, dan doet u dat toch en zult u straks ook een eigen mening hebben over dit onderwerp welke de hele wereld inmiddels in haar ban heeft; het Corona-virus!

.

.

Maar misschien heeft u al een mening en zoekt u nu naar uw gelijk binnen mijn column en anders zult u de wenkbrauwen fronsen en mij wellicht een ontzettende eikel vinden. Het maakt mij niet uit, ik ben al blij als u überhaupt een mening hebt. Er zijn immers hele volksstammen die nergens een eigen mening overhebben en gedwee achter allerlei typetjes aanlopen zoals ook ik een typetje ben, alleen mijn achterban is niet veel groter dan de Dienst der directe Belastingen welke mij altijd volgt en één of andere psychopaat die mij om de zoveel tijd rare brieven stuurt.

Corona heeft ons aller aandacht, het gaat bijna nergens anders meer over. Als ik het landelijk leugenblad mag geloven, ja inderdaad… de Telegraaf, dan ligt er in Italië al een plan klaar om iedereen boven de 65 de pil van Drion toe te sturen zodat men zich vooral op de jongeren kunnen richten want die maken een grotere kans het virus te overleven als die zwakke oudje. Ouderen immers zijn zwak en kosten de staat kapitalen. Dat het juist de ouderen zijn welke voor die kapitalen hebben gezorgd, vergeten ze voor het gemak maar. Nou ik vind het eigenlijk niet eens zo’n slecht idee zo’n zelfmoordpil van rijkswege verstrekt. Ik ben inmiddels officieel toegetreden tot het Gilde der Ouderen en behoor dus ook tot de welbekende risicogroep.  Ik wil graag zelf de regie op mijn leven hebben en dus ook op mijn dood. Nu weet ik heus wel dat veel van mijn lezers / luisteraars in de Hoekse Waard wonen welke gekscherend de lokale Biblebelt wordt genoemd. Ik wil heb zeker niet schofferen en mij al helemaal niet bemoeien met het werk van onze lieve Heer. Ik zal dan ook niet te snel en te vroeg dat pilletje slikken. Ben het ook niet echt van plan. Maar het is wel een geruststellend idee dat ik aan mijn eigen lijden een einde kan maken als de rest van de wereld elders in quarantaine zit en ik al twee weken in mijn eigen vuil lig te wachten op het onvermijdelijke einde. Ik zal dan zeker ook tot God bidden en om vergiffenis vragen voor mijn aardse fouten en voor het slikken van dat ene kleine pilletje.

Maar stel dat de foute Telegraaf het fout heeft en premier Rutte het voorbeeld van de Italianen volgt en wij, dikke zestigers en halve zeventigers ondanks dat we door iedereen in de steek worden gelaten behalve door Henk Krol en zijn knorkniesende ouderenpartij, het coronavirus massaal overleven en echt de tachtigers en de negentigers van de toekomst zijn?

Wat moet je dan met zo’n pilletje als gewoon ouderwets je handen vouwen ook wilt helpen en je troost kan bieden? Zullen we het met z’n allen proberen? Allemaal vanavond voor het slapen gaan bidden dat het Corona-virus verdwijnt zoals het gekomen is. En als je maar lang genoeg bidt dan zal dat zeker ook gaan lukken. Ik wil er, net als velen van u ook echt in geloven.

Het is dus een kwestie van geloven en van tijd. Zoiets als geloven dat Sparta kampioen van de Eerste Divisie wordt, maar je moet er wel ruim de tijd voor nemen. Over tijd gesproken…. Ik geloof ook dat het Internationaal Eurovisie Songfestival wordt afgelast, net zoals de Marathon van Rotterdam en nog heel veel meer sportevenementen inmiddels zijn afgelast of verzet.

Wat ook niet  doorgaat is het voetbal en de Grand -prix wedstrijden in de Formule 1, tenminste niet met publiek maar met maximaal 50 mensen in een leeg stadion en bij de pits om de bandjes te wisselen. Maar de mannen die in dat wereldje aan de touwtjestrekken zullen er geen traan om laten en geen cent minder aan verdienen, nee, eerder meer!  Zulke evenementen hebben namelijk helemaal geen toeschouwers nodig. Het is veel goedkoper om ze zonder publiek te spelen of te verrijden. De poen komt binnen via sponsoring en televisierechten. Dus hoe meer mensen thuis voor de netflixbuis, hoe meer geld er in de zakken van die lui verdwijnt. En daar zijn we inmiddels in aanbeland; in quarantaine in eigen huis bij haard en buis. Van hen mag Corona nog wel even blijven want iedereen  wil nu wel een abonnementje om twee weken lang een beetje loom, hoestend, proestend en snotterig languit op de bank naar TV te kijken, tja wat moet je anders?

Mag van   mij ook, heb nu al zoveel rollen WC papier, blikgroenten, houdbare melk en bier in huis dat ik het wel een poosje kan uithouden, tenminste….. als God het wilt.

Amen