Column 5-12-2018: Pietenreferendum

Het begon eigenlijk dit weekend al af te lopen, lieve mensen, het feest van Sint Nicolaas en zijn knecht. Verleden week vrijdag al zag ik op de televisie reclames met een kerstthema. En morgenochtend, morgenochtend zult U in het winkelcentrum zien hoe overal maar dan ook overal elk spoor van de goedheiligman is uitgewist. Door de luidsprekers klinkt jingle bells en Rudolf the Rednosed Reindeer. Er hangen ballen en dennentakken. Er is kunstsneeuw. Op de landelijke radio zijn ze alweer klaar om met de top 2000 te beginnen. Ja Sinterklaas heeft de aftocht geblazen. Zo spectaculair als hij binnenkomt, zo stilletjes vertrekt hij weer.

Behalve uit Rotterdam. Of om het preciezer te zeggen de Rotterdamse raadzaal, want daar gaan ze donderdagavond meen ik hun tweede debat voeren over Zwarte Piet. ‘t Gaat om het volgende: dit jaar is er weer de gebruikelijke heibel geweest rond de intocht en daarop heeft de organisatie besloten om voortaan uitsluitend met roetveegpieten te werken. Zwarte Piet is afgeschaft. Althans door het Rotterdamsch Studentencorps, die de intocht in Rotterdam altijd doet. Er is overleg geweest met een Surinaamse organisatie, geheten Rutu, een platform van zwarte jongeren die ervan overtuigd zijn dat heel veel Rotterdammers bezwaren hebben tegen Zwarte Piet. Daarom roepen ze op hun website mensen op om zoveel mogelijk klachten in te dienen bij Radar, het antidiscriminatiebureau van Rotterdam. Dat heeft namelijk aangegeven eigenlijk nooit klachten over Zwarte Piet te ontvangen.

Eigenlijk gaat de gemeente helemaal niet over de vormgeving van de intocht maar een aantal raadsleden wil zich er toch mee bemoeien. De fractievoorzitter van de islamitische partij Nida wil dat de politiek zich uitspreekt over Zwarte Piet. Hij zegt: “De politiek heeft een hele stellige mening over als het gaat over wat mensen wel of niet mogen aantrekken, wel of niet mogen eten, et cetera. En zeker als het gaat om racistische kenmerken, karikaturen die ter discussie staan, daar heeft de politiek ook gewoon een rol in. Niet wegkijken, maar leiderschap tonen”.

En gaat de gemeenteraad van de tweede havenstad ter wereld, die zich zo graag een metropool noemt, een tweede avond emmeren over Zwarte Piet. De raad is geschrokken van de relletjes en van nog iets: er liepen tijdens de intocht in Rotterdam allemaal Zwarte Pieten van buiten de organisatie rond. Dat waren extreem-rechtse activisten die met kroeshaar op het hoofd en ringen in de oren pepernoten uitdeelden en pro-Zwarte Piet stickers. Ja, Nourdin, dat gebeurt nu als je Zwarte Piet politiseert. Dan maken je grootste tegenstanders – en de tegenstanders van de democratie in Nederland – er een fetisj van.

Er gebeurt nog iets: je democratische nieren worden geproefd. Tanya Hoogwerf, de succubus van de Rotterdamse politiek, de blonde woordvoerster van Leefbaar Rotterdam heeft voorgesteld een stadsreferendum te houden. Wilt U de totale Piet, had ik bijna gezegd. Wilt U Zwarte Piet of niet? Het is misschien niet eens zo’n gek idee. Je haalt Zwarte Piet dan uit de handen van de activisten en je laat de keuze aan de ouders. Want die hebben kiesrecht. Het zal niet meevallen om een redelijke vraag te formuleren. Probeer het zelf maar eens. “Bent U voor of tegen Zwarte Piet”, helpt namelijk niet om het probleem op te lossen. Het meest to the point is misschien: “Vindt U dat de vermomming als Zwarte Piet met zwartgeschminkt gezicht toegestaan moet zijn aan de openbare weg?” Kan zo’n comité zich nog de roetveegvariant aan laten lullen. Dus daar heb je ook niks aan.

Toch, laat het aan de mensen over. En als je de discussie aan wilt gaan, doe dat dan niet waar de kinderen bij zijn. Tijdens de intocht. Je hebt hele reeksen koopavonden om het debat te voeren met de mensen om wie het gaat, de winkelende ouders. Enfin, het zal volgend jaar wel weer hetzelfde liedje zijn tot de kerstman in zijn slee onze sint en onze piet, die symbolen uit een heidens verleden, definitief van de weg rijdt. ©Han van der Horst